Үйкеліс күші: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
шӨңдеу түйіні жоқ |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
| 2-жол: | 2-жол: | ||
Fүйк=kN |
Fүйк=kN |
||
<br /> |
<br /> |
||
[[Сурет:Free Body Diagram.png|right|thumb| |
[[Сурет:Free Body Diagram.png|right|thumb|Дөңдегі блок және сәйкес төмендегі блок '''еркін дене диаграмасы'''.]] |
||
Ал дене қозғалып бара жатқанда сырғанау үйкелісі пайда болады : |
Ал дене қозғалып бара жатқанда сырғанау үйкелісі пайда болады : |
||
| 8-жол: | 8-жол: | ||
мұндағы, N - тіректің денеге әсер ететін реакция күші ; k - үйкеліс коэффиценті. Дененің жылдамдығы артқан сайын сырғанау үйкелісі азая түседі. Үйкелістің пайдалы әрі зиянды жақтары бар. Машиналардың көптеген бөлшектері бірімен бірі әсерлескенде олардың арасындағы үйкеліс зиянды болып шығады. Оны азайту мақсатында бөлшектерді майлайды. Кей кездері үйкеліс коэффициентін азайту мақсатында, сырғанау үйкелісін подшибниктерде қолданып , тербеліс үйкелісімен алмастырады. |
мұндағы, N - тіректің денеге әсер ететін реакция күші ; k - үйкеліс коэффиценті. Дененің жылдамдығы артқан сайын сырғанау үйкелісі азая түседі. Үйкелістің пайдалы әрі зиянды жақтары бар. Машиналардың көптеген бөлшектері бірімен бірі әсерлескенде олардың арасындағы үйкеліс зиянды болып шығады. Оны азайту мақсатында бөлшектерді майлайды. Кей кездері үйкеліс коэффициентін азайту мақсатында, сырғанау үйкелісін подшибниктерде қолданып , тербеліс үйкелісімен алмастырады. |
||
[[Category:Классикалық механика]] |
|||
[[Category:Күш]] |
|||
[[ar:احتكاك]] |
|||
[[az:Sürtünmə]] |
|||
[[be:Сіла трэння]] |
|||
[[be-x-old:Церце]] |
|||
[[bs:Trenje]] |
|||
[[bg:Триене]] |
|||
[[ca:Fricció]] |
|||
[[cs:Tření]] |
|||
[[da:Friktion]] |
|||
[[de:Reibung]] |
|||
[[et:Hõõrdumine]] |
|||
[[es:Fricción]] |
|||
[[eo:Frotado]] |
|||
[[eu:Marruskadura indarra]] |
|||
[[fa:اصطکاک]] |
|||
[[fr:Frottement]] |
|||
[[gl:Atrito]] |
|||
[[ko:마찰력]] |
|||
[[hr:Trenje]] |
|||
[[id:Gaya gesek]] |
|||
[[is:Núningskraftur]] |
|||
[[it:Attrito]] |
|||
[[he:חיכוך]] |
|||
[[ka:ხახუნი]] |
|||
[[ht:Fwotman]] |
|||
[[lv:Berze]] |
|||
[[lt:Trinties jėga]] |
|||
[[hu:Súrlódás]] |
|||
[[ml:ഘർഷണം]] |
|||
[[ms:Geseran]] |
|||
[[nl:Wrijving]] |
|||
[[ja:摩擦]] |
|||
[[no:Friksjon]] |
|||
[[nn:Friksjon]] |
|||
[[pl:Tarcie (pojęcie fizyczne)]] |
|||
[[pt:Atrito]] |
|||
[[qu:Qhaquy]] |
|||
[[ru:Трение]] |
|||
[[sq:Fërkimi]] |
|||
[[scn:Munciuniata]] |
|||
[[simple:Friction]] |
|||
[[sk:Trenie]] |
|||
[[sl:Trenje]] |
|||
[[sr:Трење]] |
|||
[[fi:Kitka]] |
|||
[[sv:Friktion]] |
|||
[[ta:உராய்வு]] |
|||
[[th:แรงเสียดทาน]] |
|||
[[tr:Sürtünme kuvveti]] |
|||
[[uk:Тертя]] |
|||
[[ur:رگڑ]] |
|||
[[vi:Ma sát]] |
|||
21:04, 2011 ж. мамырдың 7 кезіндегі нұсқа
Үйкеліс күші электромагниттік күштер қатарына жатады. Дене беті тегіс болмайды. Бір дене екінші дененің бетімен қозғалғанда осы тегіс емес жерлер деформацияланады, үйкеліс күштері пайда болады. Қатты денелер бірінің бетімен бірі қозғалғанда олардың арасында сұйық немесе газ тәрізді зат болмаса, онда пайда болатын үйкелісті құрғақ үйкеліс деп атайды. Құрғақ үйкеліс тыныштық үйкелісі және сырғанау үйкелісі болып екіге бөлінеді. Үйкелістің тербеліс үйкелісі деп аталатын түрі де кездеседі. Тыныштық үйкелісі мына формуламен анықталады:
Fүйк=kN
Ал дене қозғалып бара жатқанда сырғанау үйкелісі пайда болады :
Fсырғанау=kN
мұндағы, N - тіректің денеге әсер ететін реакция күші ; k - үйкеліс коэффиценті. Дененің жылдамдығы артқан сайын сырғанау үйкелісі азая түседі. Үйкелістің пайдалы әрі зиянды жақтары бар. Машиналардың көптеген бөлшектері бірімен бірі әсерлескенде олардың арасындағы үйкеліс зиянды болып шығады. Оны азайту мақсатында бөлшектерді майлайды. Кей кездері үйкеліс коэффициентін азайту мақсатында, сырғанау үйкелісін подшибниктерде қолданып , тербеліс үйкелісімен алмастырады.