Жебір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиеттер → Дереккөздер using AWB
Taxobox
Тег: тесттік өңдеме
1-жол: 1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:Thymus carpaticus a2.jpg|thumb|right|190px|ЖЕБІР]]
| image = Thymus vulgaris1.JPG
[[Сурет:Thymus fg02.jpg|thumb|right|190px|ЖЕБІР]]
| image_caption = кәдімгі жебір
'''Жебір''' (Thymus) – [[еріндігүлділер тұқымдасы]]на жататын хош иісті шала [[бұта]]. [[Еуразия]] және [[Солтүстік Африка]]ның қоңыржай белдеулерінде кездесетін 150-дей (кейбір мәліметтерде 400-ге жуық) түрі белгілі. [[Қазақстан]]ның [[дала]]лы, жазық жерлерінде, қиыршықтасты тау бөктерлерінде өсетін 27 түрі бар. Көбірек тарағандары: [[кәдімгі жебір]] (Th. vulgarіs), [[маршал жебірі]] (Th. marschallіanus) және [[қызғылт жебір]] (Th. roseus). Биіктігі 1 – 25 см. Сабағы түп жағынан сүректеніп қатайып кеткен. Жапырағы бүтін жиекті, сағақты, кейде сағақсыз. Ұсақ, қызғылт, күлгін кейде ақ түсті гүлдері [[шоғырбас гүлшоғы]]рын құрайды. Гүлдері [[қос жынысты]], аталығы – 4, аналығы – біреу, тостағанша жапырағы да, күлте жапырақшасы да – бесеу. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – жаңғақша. Жебірдің құрамында [[эфир майы]] көп. Одан алынатын [[тимол]] медицинада, парфюмерияда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады.
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Қос жарнақтылар]]
|unranked_ordo = [[Asterids]]
|ordo = [[Lamiales]]
|familia = [[Ерінгүлділер|Lamiaceae]]
|subfamilia = [[Nepetoideae]]
|tribe = [[Mentheae]]
| genus = '''Thymus'''
| genus_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
| type_species = ''[[Thymus vulgaris]]''
| type_species_authority = L.
| synonyms=
*Cephalotos <small>Adans.</small>
*''Mastichina'' <small>Mill.</small>
*''Serpyllum'' <small>Mill.</small>
|subdivision_ranks = түрлері
|subdivision = 350 түрі белгілі
}}
'''Жебір''' ({{lang-la|Thymus}}) – [[Ерінгүлділер|ерінгүлділер]] тұқымдасына жататын хош иісті шала [[бұта]]. [[Еуразия]] және [[Солтүстік Африка]]ның қоңыржай белдеулерінде кездесетін 150-дей (кейбір мәліметтерде 400-ге жуық) түрі белгілі. [[Қазақстан]]ның [[дала]]лы, жазық жерлерінде, қиыршықтасты тау бөктерлерінде өсетін 27 түрі бар. Көбірек тарағандары: [[кәдімгі жебір]] (Th. vulgarіs), [[маршал жебірі]] (Th. marschallіanus) және [[қызғылт жебір]] (Th. roseus). Биіктігі 1 – 25 см. Сабағы түп жағынан сүректеніп қатайып кеткен. Жапырағы бүтін жиекті, сағақты, кейде сағақсыз. Ұсақ, қызғылт, күлгін кейде ақ түсті гүлдері [[шоғырбас гүлшоғы]]рын құрайды. Гүлдері [[қос жынысты]], аталығы – 4, аналығы – біреу, тостағанша жапырағы да, күлте жапырақшасы да – бесеу. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – жаңғақша. Жебірдің құрамында [[эфир майы]] көп. Одан алынатын [[тимол]] медицинада, парфюмерияда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады.


<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>
<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>

19:09, 2016 ж. наурыздың 1 кезіндегі нұсқа

Жебір
кәдімгі жебір
кәдімгі жебір
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Lamiales
Тұқымдасы: Lamiaceae
Кіші тұқымдасы: Nepetoideae
Тегі: Thymus
L.
Үлгілік түрі
Thymus vulgaris
L.
түрлері

350 түрі белгілі

Синонимдері
  • Cephalotos Adans.
  • Mastichina Mill.
  • Serpyllum Mill.

Жебір (лат. Thymus) – ерінгүлділер тұқымдасына жататын хош иісті шала бұта. Еуразия және Солтүстік Африканың қоңыржай белдеулерінде кездесетін 150-дей (кейбір мәліметтерде 400-ге жуық) түрі белгілі. Қазақстанның далалы, жазық жерлерінде, қиыршықтасты тау бөктерлерінде өсетін 27 түрі бар. Көбірек тарағандары: кәдімгі жебір (Th. vulgarіs), маршал жебірі (Th. marschallіanus) және қызғылт жебір (Th. roseus). Биіктігі 1 – 25 см. Сабағы түп жағынан сүректеніп қатайып кеткен. Жапырағы бүтін жиекті, сағақты, кейде сағақсыз. Ұсақ, қызғылт, күлгін кейде ақ түсті гүлдері шоғырбас гүлшоғырын құрайды. Гүлдері қос жынысты, аталығы – 4, аналығы – біреу, тостағанша жапырағы да, күлте жапырақшасы да – бесеу. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – жаңғақша. Жебірдің құрамында эфир майы көп. Одан алынатын тимол медицинада, парфюмерияда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады.

[1]

Дереккөздер

  1. "Қазақ Энциклопедиясы"

Сыртқы сілтемелер

[1] ЖЕБІР