Жебір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
| 11-жол: | 11-жол: | ||
|tribe = [[Mentheae]] |
|tribe = [[Mentheae]] |
||
| genus = '''Thymus''' |
| genus = '''Thymus''' |
||
| genus_authority = [[ |
| genus_authority = [[Карл Линней] |
||
| type_species = ''[[Thymus vulgaris]]'' |
| type_species = ''[[Thymus vulgaris]]'' |
||
| type_species_authority = L. |
| type_species_authority = L. |
||
| 21-жол: | 21-жол: | ||
|subdivision = 350 түрі белгілі |
|subdivision = 350 түрі белгілі |
||
}} |
}} |
||
'''Жебір''' ({{lang-la|Thymus}}) – [[Ерінгүлділер|ерінгүлділер]] тұқымдасына жататын хош иісті шала [[бұта]]. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | [[Еуразия]] және [[Солтүстік Африка]]ның қоңыржай белдеулерінде кездесетін 150-дей (кейбір мәліметтерде 400-ге жуық) түрі белгілі. [[Қазақстан]]ның [[дала]]лы, жазық жерлерінде, қиыршықтасты тау бөктерлерінде өсетін 27 түрі бар. Көбірек тарағандары: [[кәдімгі жебір]] (Th. vulgarіs), [[маршал жебірі]] (Th. marschallіanus) және [[қызғылт жебір]] (Th. roseus). Биіктігі 1 – 25 см. Сабағы түп жағынан сүректеніп қатайып кеткен. Жапырағы бүтін жиекті, сағақты, кейде сағақсыз. Ұсақ, қызғылт, күлгін кейде ақ түсті гүлдері [[шоғырбас гүлшоғы]]рын құрайды. Гүлдері [[қос жынысты]], аталығы – 4, аналығы – біреу, тостағанша жапырағы да, күлте жапырақшасы да – бесеу. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – жаңғақша. Жебірдің құрамында [[эфир майы]] көп. Одан алынатын [[тимол]] медицинада, парфюмерияда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады.<ref>"Қазақ Энциклопедиясы"</ref> |
||
== Дереккөздер == |
== Дереккөздер == |
||
<references/> |
<references/> |
||
==Сыртқы сілтемелер== |
==Сыртқы сілтемелер== |
||
[http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/thymuscancer.html] ЖЕБІР |
[http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/thymuscancer.html] ЖЕБІР |
||
{{wikify}} |
|||
[[Санат:Еріндігүлділер]] |
[[Санат:Еріндігүлділер]] |
||
{{stub}} |
|||
10:46, 2016 ж. мамырдың 16 кезіндегі нұсқа
{{Taxobox | image = Thymus vulgaris1.JPG | image_caption = кәдімгі жебір |regnum = Өсімдіктер |divisio = Гүлді өсімдіктер |classis = Қос жарнақтылар |unranked_ordo = Asterids |ordo = Lamiales |familia = Lamiaceae |subfamilia = Nepetoideae |tribe = Mentheae | genus = Thymus | genus_authority = [[Карл Линней] | type_species = Thymus vulgaris | type_species_authority = L. | synonyms=
- Cephalotos Adans.
- Mastichina Mill.
- Serpyllum Mill.
|subdivision_ranks = түрлері |subdivision = 350 түрі белгілі }} Жебір (лат. Thymus) – ерінгүлділер тұқымдасына жататын хош иісті шала бұта.
Еуразия және Солтүстік Африканың қоңыржай белдеулерінде кездесетін 150-дей (кейбір мәліметтерде 400-ге жуық) түрі белгілі. Қазақстанның далалы, жазық жерлерінде, қиыршықтасты тау бөктерлерінде өсетін 27 түрі бар. Көбірек тарағандары: кәдімгі жебір (Th. vulgarіs), маршал жебірі (Th. marschallіanus) және қызғылт жебір (Th. roseus). Биіктігі 1 – 25 см. Сабағы түп жағынан сүректеніп қатайып кеткен. Жапырағы бүтін жиекті, сағақты, кейде сағақсыз. Ұсақ, қызғылт, күлгін кейде ақ түсті гүлдері шоғырбас гүлшоғырын құрайды. Гүлдері қос жынысты, аталығы – 4, аналығы – біреу, тостағанша жапырағы да, күлте жапырақшасы да – бесеу. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – жаңғақша. Жебірдің құрамында эфир майы көп. Одан алынатын тимол медицинада, парфюмерияда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады.[1]
Дереккөздер
- ↑ "Қазақ Энциклопедиясы"
Сыртқы сілтемелер
[1] ЖЕБІР