Жебір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
шӨңдеу түйіні жоқ |
шӨңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Thymus_carpaticus_a2.jpg|thumb|right|190px|ЖЕБІР]] |
|||
[[Сурет:Thymus_fg02.jpg|thumb|right|190px|ЖЕБІР]] |
[[Сурет:Thymus_fg02.jpg|thumb|right|190px|ЖЕБІР]] |
||
''' |
'''Жебір''' (Thymus) – [[еріндігүлділер тұқымдасы|еріндігүлділер тұқымдасына]] жататын хош иісті шала [[бұта]]. [[Еуразия]] және [[Солтүстік Африка|Солтүстік Африканың]] қоңыржай белдеулерінде кездесетін 150-дей (кейбір мәліметтерде 400-ге жуық) түрі белгілі. [[Қазақстан|Қазақстанның]] [[дала|далалы]], жазық жерлерінде, қиыршықтасты тау бөктерлерінде өсетін 27 түрі бар. Көбірек тарағандары: [[кәдімгі жебір]] (Th. vulgarіs), [[маршал жебірі]] (Th. marschallіanus) және [[қызғылт жебір]] (Th. roseus). Биіктігі 1 – 25 см. Сабағы түп жағынан сүректеніп қатайып кеткен. Жапырағы бүтін жиекті, сағақты, кейде сағақсыз. Ұсақ, қызғылт, күлгін кейде ақ түсті гүлдері [[шоғырбас гүлшоғы|шоғырбас гүлшоғырын]] құрайды. Гүлдері [[қос жынысты]], аталығы – 4, аналығы – біреу, тостағанша жапырағы да, күлте жапырақшасы да – бесеу. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – жаңғақша. Жебірдің құрамында [[эфир майы]] көп. Одан алынатын [[тимол]] медицинада, парфюмерияда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады. |
||
<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref> |
<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref> |
09:25, 2011 ж. маусымның 20 кезіндегі нұсқа
Жебір (Thymus) – еріндігүлділер тұқымдасына жататын хош иісті шала бұта. Еуразия және Солтүстік Африканың қоңыржай белдеулерінде кездесетін 150-дей (кейбір мәліметтерде 400-ге жуық) түрі белгілі. Қазақстанның далалы, жазық жерлерінде, қиыршықтасты тау бөктерлерінде өсетін 27 түрі бар. Көбірек тарағандары: кәдімгі жебір (Th. vulgarіs), маршал жебірі (Th. marschallіanus) және қызғылт жебір (Th. roseus). Биіктігі 1 – 25 см. Сабағы түп жағынан сүректеніп қатайып кеткен. Жапырағы бүтін жиекті, сағақты, кейде сағақсыз. Ұсақ, қызғылт, күлгін кейде ақ түсті гүлдері шоғырбас гүлшоғырын құрайды. Гүлдері қос жынысты, аталығы – 4, аналығы – біреу, тостағанша жапырағы да, күлте жапырақшасы да – бесеу. Мамыр – тамыз айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – жаңғақша. Жебірдің құрамында эфир майы көп. Одан алынатын тимол медицинада, парфюмерияда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады.
Пайдаланылған әдебиеттер
- ↑ "Қазақ Энциклопедиясы"
Сыртқы сілтемелер
[1]ЖЕБІР
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |