Кивилер

Киви

Кивитәрізділер – түйеқұстардың ішіндегі ең кішкентайы. Олардың денесінің ұз. 50 – 80 см, салм. 2 – 4 кг. Денесі біркелкі шаш тәрізді қауырсынмен жабылған, құйрығы болмайды, аяқтары қысқа, өте мықты келеді, аяқтарындағы башайларының саны – үшеу, тырнақтары өткір. Тұмсығы жіңішке әрі ұзын, оның ұшында танау тістері орналасқан. Көздері кішкентай. Қорегін көбінесе, иіс сезу арқылы табады. Басқа түйеқұстардан басты ерекшелігі – Кивитәрізділер түнде белсенді тіршілік етеді. Олар қалың ағаштар мен бұталардың арасын мекендейді. Қуысты жерлерге салған ұясында 1 – 2 өте ірі (салм. 450 г-ға дейін) жұмыртқасы болады. Жұмыртқасын қораздары 6 – 7 аптадай шайқайды. Балапандарына да қамқорлықты қораздары жасайды. Кивитәрізділер жыныстық жағынан 3 – 5 жаста жетіледі. Олар құрттармен, жәндіктермен және жидектермен қоректенеді. Кивитәрізділер дің қазіргі кезде 1 туысқа (кәдімгі киви) жататын жолақты киви және кіші киви деген түрлері бар. Олардың ішінде кәдімгі киви (Apteryx australіs) – Стьюарт аралының солт. және оңт. бөліктерінде, қалған 2 түрі Жаңа Зеландияның оңт-нде таралған. Кіші кивидің 500 – 600-дей данасы тіркелген (2001). Орман алқаптарының азаюы мен Кивитәрізділер ді қауырсындары үшін аулау – олардың санының күрт азаюына әкелді. 1921 жылдан бері қатаң қорғауға алынған, Халықар. табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” тіркелген. Киви – Жаңа Зеландияның ұлттық символы.