Кхмерлер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
толықтыру
→‎Тарихы: толықтыру
14-жол: 14-жол:


Қарқынды дамып, халық ірі қалаларды құра бастады, көп ұзамай кхмерлердің алғашқы мемлекеттік қалыптасуы – Бапном пайда болды. Бастапқыда бұл патшалықтың аумағы салыстырмалы түрде шағын болды, бірақ кхмерлер өздерінің иеліктерінің шекарасын кеңейтуді алдына мақсат етіп қойды. сол күндері кхмерлер өз аймағында ең жақсы жауынгер ретінде танымал болды. Табылған әскери қабірлердің ішінде (оларда қару-жарақ, қажетті құрал-жабдықтар болған) көп бөлігін әйел бейіттері құрайды. Кхмер армиясында ер адамдар ғана емес, сонымен бірге адамзаттың әдемі жартысының өкілдері де қызмет еткені белгілі болды.
Қарқынды дамып, халық ірі қалаларды құра бастады, көп ұзамай кхмерлердің алғашқы мемлекеттік қалыптасуы – Бапном пайда болды. Бастапқыда бұл патшалықтың аумағы салыстырмалы түрде шағын болды, бірақ кхмерлер өздерінің иеліктерінің шекарасын кеңейтуді алдына мақсат етіп қойды. сол күндері кхмерлер өз аймағында ең жақсы жауынгер ретінде танымал болды. Табылған әскери қабірлердің ішінде (оларда қару-жарақ, қажетті құрал-жабдықтар болған) көп бөлігін әйел бейіттері құрайды. Кхмер армиясында ер адамдар ғана емес, сонымен бірге адамзаттың әдемі жартысының өкілдері де қызмет еткені белгілі болды.

Уақыт өте келе, кхмер мемлекеттері бірте-бірте өзгерді, бірақ феодалдық құрылыстың гүлдену кезеңі Ангкор деп аталатын кезеңде байқалады. Камбуджадеш патшалығының орталығы дәл Ангкор қаласы болды, оның айналасында басқа ірі елді мекендер мен маңызды қалалар біріктірілді. Ол кезде кхмер жерлері қазіргі [[Камбоджа]], [[Таиланд]] және [[Лаос]] аумағын қамтыды.

Кхмерлердің тарихында көптеген драмалар мен трагедиялар болды, олардың ең маңыздысы [[Қызыл Кхмерлер]]дің басшысы болған Пол Пот режимінің дәуіріне келеді. 1975 жылы Пол Пот Камбоджа астанасына кіріп, өзінің бұрынғы басшысын тақтан тайдырды.


== Кәсібі ==
== Кәсібі ==

10:19, 2022 ж. қыркүйектің 2 кезіндегі нұсқа

Кхмерлер (кхмер: ខ្មែរ, тай. ชาวเขมร, вьетн. người Khmer) — Камбоджаның тұрғылықты халқы. Жалпы саны 13,4 млн адам. (2008, халық санағы). Олар сондай-ақ Таиландтың солтүстік-шығысында және оңтүстік-шығысында (1,4 млн. адам), Вьетнамның оңтүстігінде (1,2 млн. адам) және Лаоста (5 мың адам), АҚШ-та – 189,5 мың адам. (2000, халық санағы).[1] Антропология жағынан кхмерлер моңғол нәсілінің оңтүстік азиялық тобына жатады.

Тілі

Кхмер (камбоджа) тілінде сөйлейді.[2] Камбоджада диалектілердің солтүстік-батыс және оңтүстік-шығыс топтары бар. Жазуы оңтүстік Үндістаннан шыққан арнайы әліпбиге негізделген жазу (кхмер жазуы). Оңтүстік-шығыс тобындағы Пномпен диалектісіне негізделген әдеби тіл.

Діні

Буддизмдің оңтүстік тармағын (тхеравада) ұстанады.[3]

Тарихы

Кхмер халқы біздің заманның бас кезінде оңтүстік Үндіқытайдағы көптеген тайпаның бірігіп, топтасуы нәтижесінде қалыптасқан. Бұл үрдіске мәдени дамуы жағынан едәуір жоғары сатыда болған көрші халықтардың, әсіресе, Үндістанның әсері тиді.

Қарқынды дамып, халық ірі қалаларды құра бастады, көп ұзамай кхмерлердің алғашқы мемлекеттік қалыптасуы – Бапном пайда болды. Бастапқыда бұл патшалықтың аумағы салыстырмалы түрде шағын болды, бірақ кхмерлер өздерінің иеліктерінің шекарасын кеңейтуді алдына мақсат етіп қойды. сол күндері кхмерлер өз аймағында ең жақсы жауынгер ретінде танымал болды. Табылған әскери қабірлердің ішінде (оларда қару-жарақ, қажетті құрал-жабдықтар болған) көп бөлігін әйел бейіттері құрайды. Кхмер армиясында ер адамдар ғана емес, сонымен бірге адамзаттың әдемі жартысының өкілдері де қызмет еткені белгілі болды.

Кәсібі

Негізгі кәсіптері – егін шаруашылығы. Көбінесе күріш пен жүгері егеді. Мүйізді ірі қара ұстайды, балық аулау кәсібі кең тараған.

Ауыз әдебиетінде ертегі-аңыздар көбірек. Кхмерлердің материалдық мәдениеті көршілес үндіқытай халықтарының мәдениетіне ұқсас.

Дереккөздер

  1. Большая российская энциклопедия https://bigenc.ru/ethnology/text/2126350
  2. Значение слова "КХМЕРЫ" https://slovaronline.com/browse/04511f9a-416c-37a0-b2dc-2e7350ab8b22/%D0%BA%D1%85%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%8B
  3. Кхмеры https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/253626

Сілтемелер