Сасани әулеті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
шӨңдеу түйіні жоқ |
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: en:Sassanid Empire |
||
71-жол: | 71-жол: | ||
{{Link FA|tr}} |
{{Link FA|tr}} |
||
⚫ | |||
[[an:Imperio Sasanida]] |
[[an:Imperio Sasanida]] |
||
⚫ | |||
[[az:Sasanilər İmperiyası]] |
[[az:Sasanilər İmperiyası]] |
||
⚫ | |||
[[be:Дзяржава Сасанідаў]] |
[[be:Дзяржава Сасанідаў]] |
||
[[bg:Сасанидско царство]] |
[[bg:Сасанидско царство]] |
||
⚫ | |||
[[bs:Sasanidsko carstvo]] |
[[bs:Sasanidsko carstvo]] |
||
[[ca:Imperi Sassànida]] |
[[ca:Imperi Sassànida]] |
||
84-жол: | 84-жол: | ||
[[da:Sassaniderne]] |
[[da:Sassaniderne]] |
||
[[de:Sassanidenreich]] |
[[de:Sassanidenreich]] |
||
[[ |
[[en:Sassanid Empire]] |
||
[[eo:Sasanidoj]] |
[[eo:Sasanidoj]] |
||
[[es:Imperio sasánida]] |
|||
[[fa:ساسانیان]] |
[[fa:ساسانیان]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Sassanides]] |
[[fr:Sassanides]] |
||
[[fy:Sassaniden]] |
[[fy:Sassaniden]] |
||
[[ga:An Ríshliocht Sasánach]] |
[[ga:An Ríshliocht Sasánach]] |
||
[[gl:Imperio Sasánida]] |
[[gl:Imperio Sasánida]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hi:सासानी साम्राज्य]] |
[[hi:सासानी साम्राज्य]] |
||
[[hr:Sasanidi]] |
[[hr:Sasanidi]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[id:Kekaisaran Sasaniyah]] |
[[id:Kekaisaran Sasaniyah]] |
||
[[is:Sassanídar]] |
[[is:Sassanídar]] |
||
[[it:Sasanidi]] |
[[it:Sasanidi]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ka:სასანიანები]] |
[[ka:სასანიანები]] |
||
⚫ | |||
[[ku:Împeratoriya Sasanî]] |
[[ku:Împeratoriya Sasanî]] |
||
[[la:Sassanidae]] |
[[la:Sassanidae]] |
||
[[lt:Sasanidų imperija]] |
[[lt:Sasanidų imperija]] |
||
⚫ | |||
[[mk:Сасанидско царство]] |
[[mk:Сасанидско царство]] |
||
[[ml:സസാനിയൻ സാമ്രാജ്യം]] |
[[ml:സസാനിയൻ സാമ്രാജ്യം]] |
||
[[ms:Empayar Sasan]] |
[[ms:Empayar Sasan]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Sassanieden]] |
[[nl:Sassanieden]] |
||
⚫ | |||
[[no:Sasanide-dynastiet]] |
[[no:Sasanide-dynastiet]] |
||
[[oc:Empèri Sassanida]] |
[[oc:Empèri Sassanida]] |
||
⚫ | |||
[[pnb:ساسانی سلطنت]] |
[[pnb:ساسانی سلطنت]] |
||
[[ps:د ساسانيانو واکمني]] |
[[ps:د ساسانيانو واکمني]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[pt:Império Sassânida]] |
[[pt:Império Sassânida]] |
||
[[ro:Sasanizi]] |
[[ro:Sasanizi]] |
||
[[ru:Государство Сасанидов]] |
[[ru:Государство Сасанидов]] |
||
⚫ | |||
[[simple:Sassanid Empire]] |
[[simple:Sassanid Empire]] |
||
[[sk:Sásánovci]] |
[[sk:Sásánovci]] |
||
[[sl:Sasanidi]] |
[[sl:Sasanidi]] |
||
[[sr:Сасанидско царство]] |
[[sr:Сасанидско царство]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[sv:Sasanider]] |
[[sv:Sasanider]] |
||
[[th:จักรวรรดิซาสซานิยะห์]] |
[[th:จักรวรรดิซาสซานิยะห์]] |
16:09, 2011 ж. желтоқсанның 6 кезіндегі нұсқа
{{{атауы}}} | ||||
| ||||
---|---|---|---|---|
Сасани әулеті – Таяу және Орта Шығыста 3 – 7 ғасырларда билік құрған иран әулеті. Парсы аңыздары бойынша елдің тұңғыш патшасы Сасанның есімімен аталған. Әулеттің негізін қалаушы Папактың ұлы Ардашир І 224 жылы Парфия патшалығын күйретті де, 226/227 жылдары Ктесифонда таққа отырды. Ардашир І және Шапур І (239 – 272) тұсында Иран біріктіріліп, батысы мен шығысындағы кең байтақ аймақтар қосылды. Сасани әулетінің Римді жеңуі мемлекетті нығайтып, шаїиншаїтың орталық өкімет билігін күшейтуіне мүмкіндік берді. Зороастризм мемлекеттік дінге айналды. 5 ғасырда Арменияның, Кавказ Албаниясының, Иберияның патшалары болып Сасани әулетінің мирасқорлары қойылды. Жергілікті халықтарды қанау күшейіп, 571 – 572 жылдары Арменияда көтеріліс болып өтті. 5 ғасырдың 90-жылдарында Маздактар қозғалысы өріс алды. Сасани әулеті билеген мемлекет 558 – 568 жылдары эфталиттерді (ақ ғұндар) талқандап, Ауғанстан мен Орталық Азияның (Әмударияның оңтүстік-батысы) бірқатар жерлерін қосып алды. Йемен бағындырылып, 589 жылы шамасында елге басып кірген түріктер талқандалды. Бірақ 7 ғасырдың басында Сасани әулеті әлсіреп кетті де, Йездегерд ІІІ (632 – 651/652) тұсында мемлекетті арабтар жаулап алды. [1]
Сілтемелер
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 10 том
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |