Лонган

ЛОНГАН (Dimocarpus longan, қыт. 龍眼龍眼, лунъян, қытай тілінен айдарғанда "айдаһардың көзі"[1]) — Қытай, Таиланд, Вьетнам және Индонезия елдерінде өсетін, жеуге жарамды жемістері бар мәңгі жасыл болатын ағаш; dimocarpus тұқымдасы sapindaceae (Sapindaceae ). Лонган (Longan)

Ғылыми классификациясы:

дүние- өсімдіктер

бөлім-гүлдіөсімдіктер

класс- қосжарнақтылар

қатар- сапиндагүлділер

тұқымдас -сапинда

туыс- Dimocarpus[1]

түр- лонган

СИПАТТАМА:

Бұл экзотикалық жеміс Қытай, Тайланд, Вьетнам және Индонезия едерінде, мәңгіжасыл ағашта өседі. Ағаштың биіктігі 1 м, кейде 4 м дейін жетеді. Табиғи жағдайда, мәңгі жасыл лонган ағашы қоршаған орта температурасының -30С дейін төзуге қабілетті

Жемістерде қант, С дәрумені, кальций, темір және фосфор көп, тағы да теріге пайдалы мол көптеген биоқышқылдар бар. Піскен жемістің қабығы қатты, жарақатсыз болуы керек. Ағаштан шығарылғаннан кейін біраз уақыт бос жатқан лонган піскен болып саналады. Қытайдың дәстүрлі медицинасында: "кептірілген жемістердің тыныштандыратын әсері бар",- дейді.

Денені қоректік заттармен қоректендіреді, жасушаның қартаюын бәсендетеді. Жадыны жасқартады, ішектің белсенділігін арттырады және бауырға жағымды әсер етеді. Гүлдің сығындысы коронарлық қан ағымын арттырады, тотығу процестерін тоқтатады, триглицеридтер деңгейін, қан қысымын төмендетеді. Лонганың еті антельминтикалық, антипиротикалық, қабынуға қарсы, антибактериялық, антивирустық, антиоксидантты, тоник қасиеттерін көрсетеді. Қытайлық медицинада бұл жемістегі полифенолды қосылыстардың көптігі арқасында қант диабеті, мойны, бауыры, өкпе және сүт безі қатерлі ісіктерінің алдын алу үшін қолданылады. Гүлдің су сығындысы зәр шығару кезінде қиындықтарды жеңуге көмектеседі.

ТАКСАНОМИЯ:

DIMOCARPUS LONGAN  Lour., 1790, Flora Cochinchinensis (исп.)қаз. 1: 233—234[1].

СИНОНИМДЕР:

Dimocarpus pupilla Moon nom. inval.

Dimocarpus undulatus Wight

Euphoria cinerea (Turcz.) Radlk.

Euphoria glabra Blume

Euphoria gracilis Radlk.

Euphoria leichhardtii Benth.

Euphoria leichhardtii var. hebepetala Benth.

Euphoria longan (Lour.) Steud.

Euphoria longana Lam.

Euphoria malaiensis (Griff.) Radlk.

Euphoria microcarpa Radlk.

Euphoria nephelioides Radlk.

Euphoria undulata Wall. nom. inval.

Euphoria verruculosa Salisb.

Nephelium longan (Lour.) Hook.

Nephelium longana Cambess.

ТҮРЛЕРІ:

Dimocarpus longan subsp. malesianus Leenh.

Dimocarpus longan var. obtusus (Pierre) Leenh.

САҚТАУ МӘРТЕБЕСІ

Халықаралық Қызыл Кітапқа сәйкес табиғаттағы жабайы Лонган осал жағдайға таяу.

МӘДЕНИЕТТЕ:

Лонган туралы алғашқы деректер 1896 жылдан басталады.Қытайан келген саяхатшы Чулалангкорн патшаның әйеліне сыйлыққа 5 лонган көшеттерін тарту етеді. Оның екеуі Бангкокта, ал қалған үшеуі Чиангмайда отырғызылған.

Ссылки

• Dimocarpus longan

[Санат:Жемістер] [Санат:Өсімдіктер] [Санат:Экзотика]