Қаратал құмы қорықшасы
| Қаратал құмы қорықшасы | |
 | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Ауданы | 1,3 мың га |
| Құрылған уақыты | 1978 жылы |
| Орналасуы | |
| 47°41′19″ с. е. 85°26′38″ ш. б. / 47.688552° с. е. 85.443781° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 47°41′19″ с. е. 85°26′38″ ш. б. / 47.688552° с. е. 85.443781° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Шығыс Қазақстан облысы |
| Аудан | Зайсан ауданы |
| Lua error Module:Wikidata/media ішіндегі 4 жолында: attempt to concatenate local 'value' (a nil value). | |
Қаратал құмы қорықшасы – мемлекеттік маңызы бар табиғи-ботаникалық қорықша. 1978 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Зайсан ауданында ұйымдастырылған. Аумағы 1,3 мың га. Бозайғырқұм шөліндегі қатты шымдалған құм төбелер қорықша аумағына кіреді.
Флорасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу].JPG)
Өсімдіктерден жүзгін, теріскен, жыңғыл бұта шоғырлары қалың өскен. Құм шағылдары арасындағы қазаншұңқырларда қорықшада қорғалатын басты өсімдік - шырғанақ өседі. Шығыс Қазақстанның басты құнды өсімдігі саналатын шырғанақтың басым бөлігі осында шоғырланған. Мұнда сұрыптау жұмыстары нәтижесінде алынған аласа, ірі жемісті және қатты немесе әлсіз (жұмсақ) тікенекті түрлері өсіріледі.
Шырғанақ өсірілетін аумақ 1,2 мың га жерді қамтиды. Жемісінің жылдық қоры 26-24 т деп бағаланады, оның ішінде кәсіптік мөлшері 6,8-14 т. Жемісіндегі майдың мөлшері 4-6%.
Шырғанақтан басқа мұнда екпе қарағай, сонымен қатар терек, көктерек, қайың ормандары, ойыстарда ну қамыс шоғырлары мен батпақты шалғындар кездеседі.
Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктерден: неоген кезеңіндегі саваннаның түрлі жапырақты терегі немесе тораңғы, тиынтақ, шым жуасы, т.б. реликт өсімдіктері өседі.
Фаунасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қорықшаны Зайсан қазаншұңқырында сирек кездесетін шығыс айдаһар жыланы, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген түрлерден - Зайсан батбат кесірткесі, Орта Азия аусылы, жорға дуадақ, кәдімгі дуадақ, сүтқоректілерден Роборовский атжалманы, Орта Азия сілеусіні, т.б. мекендейді.
Өрттің шығуы және мал жайылымына шектеу қойылмауы - қорықшаға үлкен қауіп төндіруде.[1]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5