Айдаһар ағашы
Басқа мағыналар үшін Айдаhар (мағына) деген бетті қараңыз.| Айдаһар ағашы | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||
|
120 түрі белгілі |
Айдаһар ағашы, Драцена (лат. Dracaena) – қасқыржемдер тұқымдасына жататын өсімдіктер тегі, көбіне тал немесе суккулентті бұталар. Өсімдіктің ғылыми атауы Dracena, яғни "айдаһардың аналығы" деген мағынаны білдіреді. Көп деректерде осы атау қолданып келеді. Алайда, Владимир Дальдің сөздігінде бұл өсімдікке "айдаһарша" деген атау берілген.
Таралуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Отаны – Африка, Азия. Таралған аймақтары Үндістан, Канар аралдарының тропиктік және субтропиктік белдеулері. Табиғатта 300-ге жуық түрі бар. Оның 40-қа жуық түрін үй жағдайында өсіреді. Ағаш тәріздес, пальмаға ұқсас көркем жапырақты өсімдік. Пальмаға ұқсағанымен, онымен туыстығы жоқ. Жапырақтары түріне байланысты жалпақ, жіңішке, ірі және ұсақ болады. Түстері жасыл, қою жасыл, әсіресе ақала, сарыала жолақтары бар жапырақтары өте әдемі. Драценаның «айдаһар ағашы» аталуы, гүлдің табиғатта үлкен болып өсетін қасиетіне байланысты қойылған. Үндістанда үлкен драценаның саясына қойылған орындықтарға 60 адам отыра алады екен. Оның биіктігі үй жағдайында 2 метрге жетеді. Гүлдері ұсақ, ашық жасыл, күлгін, ақ түсті. Үй жағдайында өте сирек гүлдейді. Гүлдері әрсіз. Өсімдік әдемі жапырақтары, пальмаға ұқсас экзотикалық пішіні және күтімі жеңіл болғандықтан қазіргі кезде үлкен қолданыста.[1]
Бастапқы кезде оларды Агавовтық өсімдіктер қатарына жатқызған, кейіннен драцена өсімдігіне бөлек Драцена (лат. Dracena) тегін бөлді. APG III жүйесінің классификация бойынша бұл түрге жататын өсімдіктерді даражарнықталар класына жатқызған.
Оңтүстік және Орталық Америка жерінде бұл өсімдікті " бақыт ағашы" деп атайды. Бұл аңыз ацтектік аңыздан алынған. Ертеде бір жауынгер абыздың қызына ғашық болып, әкесінен қызың оған тұрмысқа беруін сұрайды. Абыз келісімін береді, алайда бір талап қояды. Ол талабы бойынша жерге қадалған ағаштан 5 күнде жауынгер жапырақ өсіртіп шығарса, абыз қызын оған ұзатпақ болады. Жауынгер күнде сол ағашты суғарады. Осылайша 5 күн бойы жалғасып, бесінші күні сол таяқтан жапырақтар шығып, алғашқы драцена пайда болды деген аңыз бар.
Күтімі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Жарығы
Ала жапырақтыларына жарық қажет, көлеңкеде түссізденіп кетеді. Жасыл жапырақтылары көлеңкеге шыдамды.
- Жылуы
Қыста 12-140С төмен болмағаны абзал.
- Суғарылуы
Жазда жиірек, қыста сирек суғарылады.
- Ылғалдылығы
Күнара су бүркіп тұрса, жапырақтарының ұшы құрғамай, әдемі болып өседі.
- Қоректендірілуі
Көктем-жаз айларында әдемі жапырақты өсімдікке арналған тыңайтқышпен екі аптада бір рет қоректендіріп тұру қажет.
- Аурулары
Ауруға көп шалдыға бермейді, төзімді өсімдік. Қыста артық су құйғаннан тамыры шіріп кетеді, сондықтан топырағының беткі қабаты құрғағанда ғана су құю қажет.
- Көбейтілуі
Қалемшесін тамырландыру және түбінен өсіп шыққан жанама өскіндерін бөліп алу арқылы көбейтеді.[1]
Сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Гүлстан, өсімдіктер туралы сайт Мұрағатталған 20 ақпанның 2012 жылы.