Алматы марафоны
Алматы марафоны — Алматы қаласында жыл сайын сәуірдің соңғы жексенбісінде өтетін марафон. Ол Орталық Азиядағы ең ауқымды спорттық шара болып саналады. 2013 жылдан бері марафон халықаралық AIMS [1][2] қауымдастығына кіреді. Алматы Марафоны трассасы AIMS және IAAF ережелеріне сай сертификатталып, “B”[2], санатын алды. Дегенмен, қашықтықтағы биіктіктердің түрленіп, IAAF талаптарына сай болмауына орай марафонда әлемдік рекордтар тіркелмейді.
2018 жылғы деректер бойынша, Алматы марафоны алты қашықтыққа бөлінген: дәстүрлі марафон (42 км 195 м) – 18 және одан жоғары жастағы қатысушылар үшін; жартылай марафон (21 км 97,5 м) - 18 және одан жоғары жастағы қатысушылар үшін; «спутник» жүгіру жарысы (10 км) - 15 және одан жоғары жастағы қатысушылар үшін; скандинавиялық жүріс (10 км) - 15 жас және одан жоғары жастағы қатысушылар үшін; балалар қашықтығы (3 км) - 10 жастан 14 жасқа дейінгі қатысушылар үшін; Экиден корпоративтік эстафетасы (42 км 195 м) – 16 жас және одан жоғары 6 адамнан құралған командалар үшін.
Бағдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2017 жылға дейін әр қашықтықтағы жарыстар Тұңғыш Президент Саябағы мен «Нұрлы Тау» (балалар қашықтығы) бизнес-орталығы жанында басталып келді. Мәре орны Алматы Орталық стадионы болатын.
2018 жылы трассаны сертификаттау мен бағдар өзгерді. Сөре мен мәре бірге Республика Алаңында орналасқан. Марафон кезінде Алматыда бірқатар көшелер [3] жабылады. 2018 жылы марафон бағдары күллі қала ішімен өтеді: Назарбаев алаңы бойымен (Сәтпаев көшесінен бастап Әл-Фараби даңғылына дейін), Әл-Фарабидің солтүстік беті, Сайын көшесі (Әл-Фараби көшесінен Абай даңғылына дейін), Абай даңғылынан (Сайын көшесінен Байтұрсынов көшесіне дейін) және Сәтпаев көшесі (Байтұрсынов көшесінен Назарбаев алаңына дейін).
Ұйымдастырушылары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жарыс ұйымдастырушылары – «Бірінші болуға батылдық» корпоративтік қоры, «World Class Almaty» фитнес-клубы және «Алматы марафоны» құрылтайшысы Академик Шахмардан Есенов атындағы ғылыми-білім беру қоры .
Алматыда Марафон өткізу идеясы 2012 жылы World Class Almaty фитнес-клубы өзінің құрылғанына бір жыл толуын атап өтейін деп жатқанда пайда болды. Қайырымдылық марафонын өткізу идеясын Ғалымжан Есенов пен Айжан Есім ұсынды. Марафонға түрлі жеке ұйымдар мен Алматы қаласының әкімдігі қолдау көрсетіп келеді.
Басты мақсаттары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
«Алматы марафоны» ұйымдастырушысы «Бірінші болуға батылдық» корпоративтік қоры өзінің басты мақсаты ұлтты сауықтыруға атсалысу деп атайды. Оны жүзеге асыруда салауатты өмір салтын насихаттайтын бұқаралық спорт іс-шараларын өткізу маңызды. Қор ең жоғары халықаралық стандарттарға сай адамдарды дене шынықтырумен және спортпен айналысуға қызықтырады. Корпоративтік-әлеуметтік жауапкершілік шеңберінде қор мүмкіндігі шектеулі және даму ерекшеліктері бар балалардың белсенді өмір сүруге және физикалық жағынан дамуына көмектеседі. Осыған орай марафоннан түскен қаражат қажетті спорттық инфрақұрылым қалыптастыруға және қажетті медициналық көмек көрсетуге бағытталады.
Қатысуға ниет білдіргендердің барлығы (10 жастан асқан адамдар) 3 мыңнан бастап 5 мың теңгеге дейін сөрелік жарнасын төлейді. Жиналған қаражат дәстүрге сай қайырымдылық мақсаттарына [2][4] бөлінеді.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Алматы марафоны науқас адамдар үшін қаражат жиналатын алғашқы марафондардың біріне айналды. «Қайырымдылық марафоны – Бірінші болуға батылдық» атты осындай алғашқы марафон 2012 жылы 27 мамырда өтті. Оған алғашында 500 адам қатысуға өтініш бергенімен, қатысушылар саны 2500-ға жетті. Марафоннан түскен ақша церебральды ал ауруы мен спастикалық дисплегияға шалдыққан Есбол Мирастың (2 жас) еміне жұмсалды. Екінші Алматы марафоны 2013 жылы 20 сәуірде өтті. Оның аясында 5 мыңнан астам қатысушы сөреге шықты. Марафонды сәуірдің соңғы жексенбісінде өткізу дәстүрі бекітілді. Марафоннан түскен қаражат «Арди» оңалту орталығында церебральды сал ауруына шалдыққан балаларды оңалтуға шағын акваторий салуға және емдік жүзу сабақтарын ұйымдастыруға бөлінді.
Үшінші Алматы марафоны 2014 жылы 26 сәуірде өтті. Марафонға қатысушылар саны 10 мыңнан асып, түскен қаражат онкологиялық ауруларға шалдыққан балаларды емдеуге қаражат жинайтын «Милосердие» еріктілер қоғамына берілді. Astana Motors компаниясы марафонның бас серіктесі ретінде Алматы қаласының Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми-зерттеу институтының онкология бөлімшесіне жедел жәрдем көлігін сыйлады. Төртінші марафон 2015 жылы 26 сәуірде өтіп, оған әлемнің 40 елінен келген 19 мың адам қатысты. «Алматы марафоны» ұйымдастырушылар түскен қаражатқа Алматы қаласындағы сөйлеу қабілеті өте нашар балаларға арналған арнайы оқу орны - №9 мектеп-интернатқа заманауи алаң тұрғызылды. 72 адам (соның ішінде 9 жас санатынан шыққан 27 марафоншы бар)Марафон жүлдегерлері атанды.
Мерейтойлық бесінші марафон 2016 жылы 24 сәуірде өтіп, оған түрлі деректерге сай, 25 мыңнан бастап 30 мыңдай адам қатысты. Бастапқыда 13 300 адам қатысуға тіркелген еді. Медальдар марафонның түрлі жас санатындағы жеңіпаздары мен жүлдегерлеріне, сонымен бірге өзге де қашықтықтарда жеңгендер мен жүлде алғандарға берілді. Шарадан түскен 12,5 миллион теңгеге қимыл-тірек жүйесін қалпына келтіруге арналған 4 аппарат –Корвит» тірек күшінің иммитаторы, «Иммитрон» жүру иммитаторы сатып алынды.
VI Алматы марафоны 2017 жылы 23 сәуірде басталды. Рекордтық 42 елден 13 мыңнан астам адам ресми түрде тіркеліп, басты қашықтықтар саны алтыға дейін көбейтілді. Сөрелік жарнадан түскен қаражат 6 арнайы мекемедегі [5][6][7] ауыр дертке шалдыққан 1500 баланы емдеуге жұмсалды.
Жетінші Алматы марафоны 2018 жылы 22 сәуірде жаңартылған бағдар бойынша өтті. Сөреге 14 мыңнан астам адам [8] шықты.Сөрелік жарнадан түскен қаражатқа балаларға арналған үш арнайы мекемеде спорттық алаңдар салынып, спорттық жабдықтар сатып алынады: «онкологиялық ауруларға шалдыққан балаларға арналған «Мен сенімен біргемін» хосписі, Есік қаласында көру қабілетін нашар балаларға арналған облыстық арнайы мектеп-интернат, интеллектуалдық даму ерекшеліктері бар балаларға арналған №6 арнайы (түзету) мектеп-интернаты. Нысандар 2018 жылы қыркүйекте тапсырылады.
Тоғызыншы Алматы марафоны 2020 жылдың 19 сәуірінде өтуі тиіс еді. Бірақ, 2020 жылдың 12 наурызында әлемде жаңа Covid-19 вирусының таралуына және ДДҰ жариялаған пандемияға байланысты Алматы марафоны кейінге қалдырылды. Сөреде әлемнің түкпір-түкпірінен 18 мыңға жуық қатысушыны жинау жоспарланған болатын. Алматы марафонының кейінге қалдырылғанына қарамастан, 2019 жылдың соңында жарияланған қайырымдылық мақсаттар жоспар бойынша жүзеге асырылады.
Нәтижелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Марафон (ерлер) – абсолютті есеп[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| Жыл | I орын | II орын | III орын |
|---|---|---|---|
| 2013[9] | Алмат Имашев 2:30:40 |
Амир Байтуканов | Георгий Шейко |
| 2014[10][11] | Алмат Имашев 02:36:21 |
Иса Назарбаев 02:44:49 |
Амир Байтуканов 02:48:30 |
| 2015[12] | Андрей Лейменов 02:35:51 |
Георгий Шейко | Алмат Имашев |
| 2016[13] | Айдын Қасен 02:42:58 |
Амир Байтуканов 02:50:04 |
Сергей Яковлев
02:52:20 |
| 2017[14] | Николай Григоров
02:30:09 |
Амир Байтуканов
02:33:11 |
Айдын Қасен
02:35:52 |
| 2018[15] | Михаил Красилов
02:32:58 |
Николай Григоров
02:37:01 |
Ортық Рамазонов
02:39:04 |
Марафон (әйелдер) - абсолютті есеп[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| Жыл | I орын | II орын | III орын |
|---|---|---|---|
| 2013 | Мария Киселёва 2:45:37 |
Ирина Смольникова | Екатерина Шатная |
| 2014 | Гүлжанат Ержанқызы 02:49:52 |
Екатерина Шатная 03:35:12 |
Элизабет Тейш 03:57:23 |
| 2015 | Гүлжанат Жанатбек 02:52:18 |
Полина Репина 03:29:43 |
Екатерина Шатная 03:35:45 |
| 2016 | Гүлжанат Жанатбек 02:56:06 |
Катрин Симпсон
03:23:03 |
Екатерина Шатная 03:29:15 |
| 2017 | Полина Репина
03:16:15 |
Алена Уварова
03:23:12 |
Мария Киреева
03:23:15 |
| 2018 | Дана Айдосова
03:04:50 |
Анастасия Колмагорова
03:34:59 |
Аида Естерекова
03:39:18 |
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ AIMS Сайт AIMS.
- ↑ a b c О нас (орыс.)
- ↑ На каких улицах ограничат движение во время "Алматы Марафона", tengrinews.kz.
- ↑ Благотворительные цели Алматы Марафона 2018.
- ↑ «Алматы марафон» передал школе-интернату №1 футбольное поле.
- ↑ «Алматы марафон» передал 2-м школам-интернатам скалодром и спортивный инвентарь (14.09.2017).
- ↑ «Алматы марафон» передал 4-й из шести проектов благотворительной цели.
- ↑ Благотворительный "Алматы Марафон - 2018" - как это было.
- ↑ В Алматы наградили победителей благотворительного марафона.
- ↑ Стали известны победители алматинского марафона.
- ↑ Объявлены окончательные результаты марафона в Алматы.
- ↑ Объявлены победители марафона-2015 в Алматы.
- ↑ Объявлены победители Алматы-марафона.
- ↑ Результаты Алматы марафона 2017.
- ↑ Результаты Алматы марафона 2018.