Кібісе жылы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш Боттың үстегені: gd:Bliadhna-leum |
ш Bot: Migrating 116 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q19828 (translate me) |
||
| 7-жол: | 7-жол: | ||
<references/> |
<references/> |
||
[[Санат:Күнтізбе]] |
[[Санат:Күнтізбе]] |
||
[[af:Skrikkeljaar]] |
|||
[[als:Schaltjahr]] |
|||
[[ang:Bises]] |
|||
[[ar:سنة كبيسة]] |
|||
[[arc:ܫܢܬܐ ܟܒܝܫܬܐ]] |
|||
[[arz:سنه كبيسه]] |
|||
[[as:অধিবৰ্ষ]] |
|||
[[ast:Añu bisiestu]] |
|||
[[az:Uzun il]] |
|||
[[bar:Schoitjoa]] |
|||
[[bat-smg:Kelamė̅jė metā]] |
|||
[[be:Высакосны год]] |
|||
[[be-x-old:Высакосны год]] |
|||
[[bg:Високосна година]] |
|||
[[bn:অধিবর্ষ]] |
|||
[[br:Bloavezh bizeost]] |
|||
[[bs:Prestupna godina]] |
|||
[[ca:Any de traspàs]] |
|||
[[ckb:ساڵی پڕ]] |
|||
[[cs:Přestupný rok]] |
|||
[[cy:Blwyddyn naid]] |
|||
[[da:Skudår]] |
|||
[[de:Schaltjahr]] |
|||
[[dsb:Pśestupne lěto]] |
|||
[[el:Δίσεκτο έτος]] |
|||
[[en:Leap year]] |
|||
[[eo:Superjaro]] |
|||
[[es:Año bisiesto]] |
|||
[[et:Liigaasta]] |
|||
[[eu:Bisurte]] |
|||
[[fa:سال کبیسه]] |
|||
[[fi:Karkausvuosi länsimaisessa ajanlaskussa]] |
|||
[[fiu-vro:Liigaastak]] |
|||
[[fo:Skotár]] |
|||
[[fr:Année bissextile]] |
|||
[[frr:Skregeljuar]] |
|||
[[fur:An bisest]] |
|||
[[fy:Skrikkeljier]] |
|||
[[ga:Bliain bhisigh]] |
|||
[[gan:閏年]] |
|||
[[gd:Bliadhna-leum]] |
|||
[[gl:Ano bisesto]] |
|||
[[he:שנה מעוברת]] |
|||
[[hi:अधिवर्ष]] |
|||
[[hr:Prijestupna godina]] |
|||
[[hsb:Přestupne lěto]] |
|||
[[ht:Bisektil]] |
|||
[[hu:Szökőév]] |
|||
[[hy:Նահանջ տարի]] |
|||
[[ia:Anno bissextil]] |
|||
[[id:Tahun Kabisat]] |
|||
[[ilo:Bisiesto a tawen]] |
|||
[[is:Hlaupár]] |
|||
[[it:Anno bisestile]] |
|||
[[ja:閏年]] |
|||
[[jv:Taun Kabisat]] |
|||
[[ka:ნაკიანი წელიწადი]] |
|||
[[kl:Ukioq ilassutilik]] |
|||
[[kn:ಅಧಿಕ ವರ್ಷ]] |
|||
[[ko:윤년]] |
|||
[[ksh:Schalldtjoohr]] |
|||
[[ku:Sala bermayî]] |
|||
[[kv:Кассяна во]] |
|||
[[kw:Bledhen lamm]] |
|||
[[la:Annus intercalarius]] |
|||
[[lb:Schaltjoer]] |
|||
[[li:Sjrikkeljaor]] |
|||
[[lt:Keliamieji metai]] |
|||
[[lv:Garais gads]] |
|||
[[mi:Tau pekerangi]] |
|||
[[mk:Престапна година]] |
|||
[[ml:അധിവർഷം]] |
|||
[[mn:Өндөр жил]] |
|||
[[mr:लीप वर्ष]] |
|||
[[ms:Tahun lompat]] |
|||
[[nah:Huēytlaōntic xihuitl]] |
|||
[[nds:Schaltjohr]] |
|||
[[new:लीप दँ]] |
|||
[[nl:Schrikkeljaar]] |
|||
[[nn:Skotår]] |
|||
[[no:Skuddår]] |
|||
[[nso:Ngwagamolele]] |
|||
[[pa:ਲੀਪ ਸਾਲ]] |
|||
[[pl:Rok przestępny]] |
|||
[[pt:Ano bissexto]] |
|||
[[qu:Wakllanwata]] |
|||
[[ro:An bisect]] |
|||
[[ru:Високосный год]] |
|||
[[sa:अधिवर्षम्]] |
|||
[[se:Gárgádusjahki]] |
|||
[[sh:Prijestupna godina]] |
|||
[[si:අධික අවුරුද්ද]] |
|||
[[simple:Leap year]] |
|||
[[sk:Priestupný rok]] |
|||
[[sl:Prestopno leto]] |
|||
[[sq:Viti i brishtë]] |
|||
[[sr:Преступна година]] |
|||
[[sv:Skottår]] |
|||
[[ta:நெட்டாண்டு]] |
|||
[[te:లీపు సంవత్సరము]] |
|||
[[th:ปีอธิกสุรทิน]] |
|||
[[tl:Taong bisyesto]] |
|||
[[tr:Artık yıl]] |
|||
[[uk:Високосний рік]] |
|||
[[ur:لیپ کا سال]] |
|||
[[uz:Kabisa yili]] |
|||
[[vec:Ano bixesto]] |
|||
[[vi:Năm nhuận]] |
|||
[[wa:Anêye bizete]] |
|||
[[wuu:闰年]] |
|||
[[xal:Немсн җил]] |
|||
[[yi:עיבור יאר]] |
|||
[[yo:Ọdún Tódọ́gba]] |
|||
[[zh:闰年]] |
|||
[[zh-min-nan:Lūn-nî]] |
|||
[[zh-yue:閏年]] |
|||
12:10, 2013 ж. наурыздың 15 кезіндегі нұсқа
Кібісе жылы — төрт жыл сайын бір айналып келетін, басқа жылдарда 365 күн болса, бұнда 366 күн бар жыл.
Кібісе жылының пайда болуы ежелгі Мысырдан бастау алған. Осы елдің ғалымы Сотис сонау жылдардың өзінде «Сүмбіле» ең жарық жұлдызын біраз уақыт зерттеген. Оның таңертеңгілік оңтүстік көкжиектен көрінуінен бастап, әр жылдың 365 күннен тұратынын анықтаған. Ал Сотистің Сүмбіле жұлдызын зерттеуі көктем кезінде ағыл-тегіл таситын Ніл өзені суының шаруалардың үлкен еңбекпен еккен егістік алқаптарын шайып кетуіне байланысты болды. Осылайша, жұлдыздардың жай-күйін терең зерттеген египеттік ғалымдар күндерді жаңылмай санай отырып, халыққа Сүмбіленің туатын мезгілін дер кезінде ескертіп жүрді. Осындай санақтың нәтижесінде өзіміз бүгінгі күні қолданылып жүрген күнтізбе пайда болды. Сөйтіп, ғалымдар күн мен түннің теңелу уақытының арасын жыл деп атады. Жылдың төрт мезгілін аңғарып, бір жылды жылдың мезгілдеріне сәйкес төртке бөлді. Бұған қоса, ғалымдар өздерінің зерттеуінде әр үш жылдың 365 күнге аяқталып, ал әрбір төртінші жылдың күн саны алдағы үш жылда бір күннің артық қалуы салдарынан 366 күнге толатынын дәлме-дәл есептеп шығарды. Міне, осыдан келіп, славьяндар «високосный», ал мұсылман елдері «Кібісе жыл» деп атайтын жыл пайда болды. Ал үш жылда бір рет қайталанып келетін басы артық бір күн ақпан айының үлесіне тиді. Осылай Кібісе жылы пайда болды.[1]