Аустрия коммунистік партиясы

АУСТРИЯ КОММУИИСТІК ПАРТИЯСЫ (АКП) 1918 ж. 3 қарашада құрылды. 1919 ж. Коминтернге енді. АКП пролетарлық диктатурасы үшін күресу ұр-нын көтерді, Кеңестік Ресейді сөзсіз қолдау жағында болды. Алайда ол кезде партия сан жағынан аз, ұйымдық және идеологиялық жағынан өлсіз еді. АКП басшылары әсіре солшылдық кателерге жол берді. Оның үстіне өр түрлі оппортунистік топтардың жік-пгілдік әрекеттері партия үйымдарын қатты әлсіретті. Партияның бірлігі жолындағы күресте 8-съездің (1925) жр мәні болды, онда жікшіл оппорту-нистер идеялық жағынан талқандал-ды. АКП 10-съезі (1929 ж. февр.) оң-жыл оппортунистерді партиядан шы-ғарды. АКП қатарын топтастыруда И. Коплениг зор роль атқарды; ол 1924 ж. партияның бас секретары бо-ткггт сайланды.

АКП еңбекшілерді фашизмге қарсы күреске жұмылдыру жолында едәуір кріыс істеді. 1933 ж. майда партияға тыйым салынып, ол астыртын жағ-дайға кошуге мәжбүр болды. 1938 ж. жартта гитлершілер Австрияға басып йргеннен кейін, компартия халықты герман фашистеріне қарсы күреске шақырды, прогресшіл күштердің тәуелсіздік жолындағы қимылын басқарды. Австрия фашистік Германияның үстемдігінен азат етілгеннен кейін (1945) АКП астыртын жағдайдан шықты. 13-съезд (1946 ж. апр.) про-граммалық мәлімдеме жариялап, пар-тияның жаңа Уставын қабылдады. АКП ұлттық тәуелсіздік, бейбітшілік пен демократия үшін күресті орісте-тіп, АҚШ пен Англия империалистерінің Австрияны бат. мемлекеттерінің агрессиялық одақтарына тарту әреке-тіне қарсы шықты. Партияның 16-съе-зі (1954 ж. май) «Аустрияны тәуелсіздікке жеткізетін және оны қамтамасыз ететін жол» деген программа-лық мәлімдеме қабылдады. АКП 17-съезі (1957 ж. март) Австрияның дә-йекті бейтараптылық саясат жүргізуі үшін, жаңа соғыс қаупіне қарсы кү-ресу, еңбекшілердің тұрмыс дәреже-сін арттыру, жұмысшы табьгаың бір-лігін нығайту, партиялық ішкі демо-кратияны өрістету, ревизионизм мен реформизмге жол бермеу шараларын белгіледі. АКП коммунистік және жұ-мысшы партиялары өкілдерінің Мәскеуде болып өткен барлық кеңестерінің документтерін мақұлдады. 1958 ж. февральда АКП конференңиясы «Ав-стрияны социализмге анаратын жол» атты программалық документ қабыл-Дады.

АКП ұйымдары территориялық-өндірістік әдіспен құрылған. Партияның жоғарғы органы — АКП съезі. Съездер аралығындағы кезеңде партия жұмысына ОК басшылық етеді. АКП орталық органы — «Фольксштимме» («Уоікззіітше») газеті, теориялық органы — «Вег унд ңиль» («\Уед иші 2іе1») журналы.

Әдеб.: Коммунисты в борьбе за незави-симость Австрии, пер. с нем., М., 1956; XVII съезд и конференция 1958 года Ком-мунистической партии Австрии, М., 1958. АВСТРИЯЛЫҚТАР—ұлт, Австрияның негізгі халқы. Саны 7 млн-ға жуық (1966). 2 млн-нан аса А. шетелдерде (Италияда, АҚШ-та т. б.) тұрады. А. неміс тілінің диалектісінде сөйлейді. Әдеби тілі — неміс тілі. Дінге сенетін А-тардың 90%-і католиктер, қалғанда-ры — протестанттар.