Төреші

Арбитр (лат. arbіter— делдал, төреші), құқықта — ұйымдардың, сондай-ақ кәсіпкерлік қызметпен айналысатын азаматтардың қатысуымен экономикалық дау-дамайларды шешетін лауазым иесі. Делдал, аралық сот; кейбір елдерде — кәсіпорындар, ұйымдар мен мекемелер арасындағы шаруашылық дауларды қарастыратын лауазымды тұлға.Арбитрдың өкілетті міндеттері мен атқаратын қызметтері тиісті арбитраждың қызметтерін реттейтін заң актілерімен айқындалады. Арбитр даулы істерді қарауға басшылық жасайды, тараптардың құқылары мен заңды мүдделерін қорғай отырып, іс бойынша шешімдер қабылдайды немесе шешім қабылдауға қатысады. Арбитр заңдылықтың, мемл. тәртіптің бұзылғандығын, шаруашылық қызметінің кемшіліктерін айқындап, оларды жоюға және ескертуге, шара қолдануға міндетті. Өзіне берілген құқылар шеңберінде іс қарауға байланысты арбитрдың қойған талаптарын кәсіпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың, сондай-ақ лауазымды адамдардың бәрі орындауға тиіс.

Арбитраж

1. Сот делдалының (арбитрының) көмегімен дауларды шешетін аралық сот. 2. Тараптар аралық сотқа жүгінген кездегі, даулы істерді шешу тәсілі.

Арбитражер

Тауар, қор, валюта және ақша рыноктарында, түрлі деңгейдегі валюта бағамдарының айырмашылығынан пайда табуды мақсат етіп, арбитраждық мәмілелерді жүзеге асыратын кредиттік-қаржылық мекемелер, ірі корпорациялар мен фирмалар.

Төрелік coт

Азаматтық құқықтық қатынастардың (экономикалық даулардың) не болмаса басқару саласындағы құқықтың бұзылуынан, шаруашылық және кәсіпкерлік қызмет үдерісі кезінде туындаған дауларды шешу кезінде өз мәні бойынша сот билігін танытатын орган. Тараптардың өзара келісімі бойынша, төрелік сотқа тәуелді экономикалық даулар, төрелік сот істі өз өндірісіне алып болғанша, Аралық соттың шешім қабылдауына берілуі мүмкін.