Балканизация: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш clean up, replaced: СССР → КСРО using AWB |
|||
1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Balkans Animation 1800-2008.gif|thumb|right|400px|Political fragmentation of the Balkans]] |
[[Сурет:Balkans Animation 1800-2008.gif|thumb|right|400px|Political fragmentation of the Balkans]] |
||
'''Балканизация''' — [[ |
'''Балканизация, Балқантану''' — [[Балқан түбегі]]н қоныстанған халықтың тілін, әдебиетін, тарихын, жағдайын, саяси өмірін зерттейтін ғылыми пәндердің жиынтығы. Балқантану мәселелері XIX ғасырда серб [[географ]]ы [[И.Цвийг]]тың, [[Чехия]] тарихшысы [[К.Ирегек]]тің, неміс [[лингвист]]ері [[Г.Вейганд]] пен [[Г.Мейер]]дің, даниялық [[лингвис]]т ғалым [[К.Сандфельд]]тің еңбектерінде қарастырылып, жанжақты зерттеле бастады. XX ғасырдың ірі Балқантанушы ғалымдары Хорват [[П.Скок]], орыс [[А.М.Семещев]], даниялық [[Х.Педерсон]], австриялық [[Н. Йокль]], румындық [[Т. Капидан]] болды. Бастапқы кезде Балқантану тек [[лингвистика]] және мәденит-тарихи салаларды ғана қамтып, балқан халықтарының тілдері мен мәдениеттеріндегі ортақ құбылыстарды: [[фольклор]]лық нақыштардың орталығын ([[эпос]]тағы, ертегі) музыка мәдгі, қолөнердегі, киім-кешектегі және бірқатар көне салт-дәстүрлердегі ұқсастықтарды зерттеуді мақсат етті. Уақыт өте келе Балкантану шығыстану, славянтану, түркітану ғылым салалары сияқты жеке пән ретінде қалыптасып, гуманитарлық ғылымдардың басқа да салаларына тарала бастады. 1963 ж. Балқантануға арналған Оңтүстік-Шығыс [[Еуропа]] елдерін зерттеу жөніндегі халықтар қауымдастығы құрылды. Балқан түбегіндегі бірқатар елдерде Балқантану ғылыми-зерттеу орталықтары бар. Олар: Болгариядағы Балканистика институты, Румыниядағы Оңүстік Шығыс [[Еуропа]]лық зерттеулер институты және т.б. қайта құрылып қазіргі кезде Р.Ф. ҒА-ның жанында Славянтану және балканистика институты (1968) жұмыс істеуде. Балқантану саласы бойынша материалдар "Etudes Babcanigues" (Sofia, 1964), "Revue des Etudies Sud-EST-Europeennes" (Buc., 1963), Balkan Studies" (The Scalanike, 1960) сияқты жұрналдарда жарияланады. Ұмыт бола бастаған Балқантану мәселелері XX ғасырдың 90 ж. күн тәртібіне қайта қойылды. Қазақстанда Балқантану қалыптаспаған, көне кезеңдегі түркі және Балқан халықтары арасындағы байланыстар жөнінде кейбір ізденістер нышаны ғана бар. |
||
==Әдебиет== |
==Әдебиет== |
09:50, 2015 ж. сәуірдің 26 кезіндегі нұсқа
Балканизация, Балқантану — Балқан түбегін қоныстанған халықтың тілін, әдебиетін, тарихын, жағдайын, саяси өмірін зерттейтін ғылыми пәндердің жиынтығы. Балқантану мәселелері XIX ғасырда серб географы И.Цвийгтың, Чехия тарихшысы К.Ирегектің, неміс лингвистері Г.Вейганд пен Г.Мейердің, даниялық лингвист ғалым К.Сандфельдтің еңбектерінде қарастырылып, жанжақты зерттеле бастады. XX ғасырдың ірі Балқантанушы ғалымдары Хорват П.Скок, орыс А.М.Семещев, даниялық Х.Педерсон, австриялық Н. Йокль, румындық Т. Капидан болды. Бастапқы кезде Балқантану тек лингвистика және мәденит-тарихи салаларды ғана қамтып, балқан халықтарының тілдері мен мәдениеттеріндегі ортақ құбылыстарды: фольклорлық нақыштардың орталығын (эпостағы, ертегі) музыка мәдгі, қолөнердегі, киім-кешектегі және бірқатар көне салт-дәстүрлердегі ұқсастықтарды зерттеуді мақсат етті. Уақыт өте келе Балкантану шығыстану, славянтану, түркітану ғылым салалары сияқты жеке пән ретінде қалыптасып, гуманитарлық ғылымдардың басқа да салаларына тарала бастады. 1963 ж. Балқантануға арналған Оңтүстік-Шығыс Еуропа елдерін зерттеу жөніндегі халықтар қауымдастығы құрылды. Балқан түбегіндегі бірқатар елдерде Балқантану ғылыми-зерттеу орталықтары бар. Олар: Болгариядағы Балканистика институты, Румыниядағы Оңүстік Шығыс Еуропалық зерттеулер институты және т.б. қайта құрылып қазіргі кезде Р.Ф. ҒА-ның жанында Славянтану және балканистика институты (1968) жұмыс істеуде. Балқантану саласы бойынша материалдар "Etudes Babcanigues" (Sofia, 1964), "Revue des Etudies Sud-EST-Europeennes" (Buc., 1963), Balkan Studies" (The Scalanike, 1960) сияқты жұрналдарда жарияланады. Ұмыт бола бастаған Балқантану мәселелері XX ғасырдың 90 ж. күн тәртібіне қайта қойылды. Қазақстанда Балқантану қалыптаспаған, көне кезеңдегі түркі және Балқан халықтары арасындағы байланыстар жөнінде кейбір ізденістер нышаны ғана бар.
Әдебиет
- Миллер А.Ф. Балканистика: проблемы и перспективы (Конгресс в Софии) // Вестник АН КСРО, 1966, №12.
- [1]
Дереккөздер
- ↑ Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |