I Акбар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш clean up, replaced: February → ақпан using AWB |
ш + 3 санат; ± 2 санат (HotCat құралының көмегімен) |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
⚫ | |||
{{Infobox royalty |
|||
|name = Akbar |
|||
|image = |
|||
|caption = |
|||
⚫ | |||
|reign = 27 қаңтар 1556 - 25 October 1605<br />({{age in years and days|1556|1|27|1605|10|29}}) |
|||
|coronation = 14 ақпан 1556, near [[Kalanaur, Punjab|Kalanaur]], [[Gurdaspur]] |
|||
|Full title = His Majesty Al-Sultan al-'Azam wal Khaqan al-Mukarram, Imam-i-'Adil, Sultan ul-Islam Kaffatt ul-Anam, Amir ul-Mu'minin, Malik-e-Hindustan, Khalifat ul-Muta'ali Sahib-i-Zaman, Padshah Ghazi Zillu'llah ['Arsh-Ashyani], Shahanshah-E-Sulatanat Ul Hindiya Wal Mughaliya, Emperor of India<ref name="South"/> |
|||
|predecessor = [[Хумаюн]] |
|||
|successor = [[Жаһаңгер]] |
|||
|regent = [[Байрам хан]] (1556-1561) |
|||
|spouses = 36 wives including [[Mariam-uz-Zamani]] |
|||
|issue = Jahangir, Murad, Danyal, 6 daughters others |
|||
|full name = Abu'l-Fath Jalal ud-din Muhammed Akbar I |
|||
|house = [[Timurid]] |
|||
|dynasty = [[Mughal Empire|Mughal]] |
|||
|father = [[Humayun]] |
|||
|mother = [[Hamida Banu Begum]] |
|||
|birth_date = {{birth date|1542|10|14|df=y}} |
|||
|birth_place = [[Амаракот]], [[Ұлы Моғолдар Империясы]] |
|||
|death_date = {{death date and age|1605|10|27|1542|10|14|df=y}} |
|||
|death_place = [[Fatehpur Sikri]], [[Agra]] |
|||
|date of burial = |
|||
|place of burial = [[Sikandra, Agra]] |
|||
|religion = [[Din-i-Ilahi]]}} |
|||
[[Сурет:Akbar.jpg|thumb|left|upright|Ақбардың бала кезі]] |
[[Сурет:Akbar.jpg|thumb|left|upright|Ақбардың бала кезі]] |
||
'''Акбар''', ''Абу-әл-Фатх Жалал ад-дин Акбар'' ({{lang-hi|जलालुद्दीन मुहम्मद अकबर}}{{Ur|جلال الدین محمد اکبر}} ''Jalāl ud-Dīn Muhammad Akbar'', 15.10.1542, Умаркот, Синд штаты, [[Үндістан]] — [[1605]], [[Агра]]) — Үндістанның моғолдар әулетінен шыққан ұлы падишаһы ( |
'''Акбар''', ''Абу-әл-Фатх Жалал ад-дин Акбар'' ({{lang-hi|जलालुद्दीन मुहम्मद अकबर}}{{Ur|جلال الدین محمد اکبر}} ''Jalāl ud-Dīn Muhammad Akbar'', 15.10.[[1542]], [[Умаркот]], [[Синд штаты]], [[Үндістан]] — [[1605]], [[Агра]]) — Үндістанның моғолдар әулетінен шыққан ұлы падишаһы (1556 — 1605), [[қолбасшы]]. |
||
[[Бабыр]]дың немересі. [[Мальва]]ны, [[Раджпутан]]ды, [[Гуджарат]]ты, [[Бенгалия]]ны, [[Ауд]]ты, [[Бихар]]ды, [[Синд]]ті, [[Кашмир]]ді жаулап алып, өз тұсында империя жерін едәуір ұлғайтты және моғол әулетінің билігін нығайта түсті. Елде әкімшілік, әлеуметтік реформаларды жүзеге асырды. Акбар дүниетанымы кең, рухани бай адам болған. Ол бүкіл болмыстың біртұтас және оның себебі бір екенін жақсы түсініп, сол кездегі Үнді жеріндегі түрлі діни көзқарастарды біріктіруге ұмтылды. Акбар “дін-и илаһи” (Құдай діні) деп аталатын жаңа ілім енгізді. Бұл [[ислам]]ды, [[будда]] дінін, зороастрашылдықты және жайнизмді біріктіруге ұмтылған талпыныс еді. Акбардың кезінде Үндістанда сәулет өнерінің тамаша ескерткіштері салынды: Агра маңындағы форт (1565 — 1574), Фатехпур Сикри қаласы (1569 — 74), Аймер форты (1564 — 73), Делидегі Сарай қақпасы ([[1560]]), Лахор форты (1586 — 1618) т.б. Олардың құрылысында мұсылман сәулет өнері мен үнді дәстүрінің озық үлгілері жарасымды пайдаланылған.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]], 1-том</ref> |
|||
[[Сурет:Mogulreich Akbar.png|thumb|right|250px|Ақбар билігіндегі Моғол империясы]] |
[[Сурет:Mogulreich Akbar.png|thumb|right|250px|Ақбар билігіндегі Моғол империясы]] |
||
== |
== Дереккөздер == |
||
{{дереккөздер}} |
|||
* [[Қазақ энциклопедиясы]], 1-том |
|||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[Санат:15 қазанда туғандар]] |
|||
[[Санат:1542 жылы туғандар]] |
[[Санат:1542 жылы туғандар]] |
||
[[Санат:Үндістанда туғандар]] |
|||
[[Санат:1605 жылы қайтыс болғандар]] |
[[Санат:1605 жылы қайтыс болғандар]] |
||
[[Санат:Үндістанда қайтыс болғандар]] |
|||
[[Санат:Үндістан монархтары]] |
[[Санат:Үндістан монархтары]] |
||
[[Санат:Моғол императорлары]] |
[[Санат:Моғол императорлары]] |
||
[[Санат: |
[[Санат:Қолбасшылар]] |
||
[[Санат:Агра тұлғалары]] |
|||
20:32, 2015 ж. мамырдың 28 кезіндегі нұсқа
3rd Mughal Emperor of India
Акбар, Абу-әл-Фатх Жалал ад-дин Акбар (хинди जलालुद्दीन मुहम्मद अकबरҮлгі:Ur Jalāl ud-Dīn Muhammad Akbar, 15.10.1542, Умаркот, Синд штаты, Үндістан — 1605, Агра) — Үндістанның моғолдар әулетінен шыққан ұлы падишаһы (1556 — 1605), қолбасшы.
Бабырдың немересі. Мальваны, Раджпутанды, Гуджаратты, Бенгалияны, Аудты, Бихарды, Синдті, Кашмирді жаулап алып, өз тұсында империя жерін едәуір ұлғайтты және моғол әулетінің билігін нығайта түсті. Елде әкімшілік, әлеуметтік реформаларды жүзеге асырды. Акбар дүниетанымы кең, рухани бай адам болған. Ол бүкіл болмыстың біртұтас және оның себебі бір екенін жақсы түсініп, сол кездегі Үнді жеріндегі түрлі діни көзқарастарды біріктіруге ұмтылды. Акбар “дін-и илаһи” (Құдай діні) деп аталатын жаңа ілім енгізді. Бұл исламды, будда дінін, зороастрашылдықты және жайнизмді біріктіруге ұмтылған талпыныс еді. Акбардың кезінде Үндістанда сәулет өнерінің тамаша ескерткіштері салынды: Агра маңындағы форт (1565 — 1574), Фатехпур Сикри қаласы (1569 — 74), Аймер форты (1564 — 73), Делидегі Сарай қақпасы (1560), Лахор форты (1586 — 1618) т.б. Олардың құрылысында мұсылман сәулет өнері мен үнді дәстүрінің озық үлгілері жарасымды пайдаланылған.[1]
Дереккөздер
- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 1-том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |