Экваторлық белдеу: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Sultan bek (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
Sultan bek (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Alisov's classification of climate ru.jpg|thumb|425px| alt=A.|'' |
[[Сурет:Alisov's classification of climate ru.jpg|thumb|425px| alt=A.|'''Экваторлық белдеу'''.]] |
||
'''Экваторлық белдеу''' – Жердің экваторлық өңірін (5 – 8 солтүстік ендік пен 4 – 11 оңтүстік ендік аралығы) қамтитын, екі [[субэкватор|субэкваторлық]] [[белдеу]] аралығындағы табиғи белдеу. [[Ауа|Ауаның]] тұрақты жоғары [[температура|температурасымен]] (орташа айлық көрсеткіш 24 – 28С), бүкіл [[жыл]] бойына созылатын мол жауын-шашын мөлшерімен (1500 – 3000 мм, кейде 10000 мм), жылдық [[радиация]] балансының жоғарылығымен (жылына 70 – 90 ккал/см2), ағын суының молдығымен, [[грунт]] суларының аса тұщылығымен және [[жер]] бетіне жақын жатуымен сиппатталады. Экваторлық [[орман]] өзінің флоралық құрамының байлығымен және фитомассасының жоғары өнімділігімен (40 – 50 т/га кепкен масса) ерекшеленеді. Жерге түскен [[өсімдік|өсімдіктің]] шіріп, минералдануы тез жүреді. Ферралиттік қызыл-сары және батпақты топырақ түзіледі. Мұхиттық айдындардың Экваторлық белдеуде орташа радиациялық балансы жылына 115 ккал/см2-ге тең. Экваторлық [[ауа]] массасының ықпалы күшті, [[ауа райы]] негізінен бұлтты келеді. Мұхит суының жоғары қабатындағы тұздылығы 34‰. [[Тропик|Тропиктік]] белдеумен ұштасқан жерінде судың турбуленттілігі күшейеді, нәтижесінде [[су]] қабаттарында оттек көбейеді. [[Флора|Флорасы]] мен [[фауна|фаунасы]] түрге [[бай]], ландшафтында экваторлық [[орман]] басым. Экваторлық белдеуде маржандардың жақсы қалыптасуы байқалады, [[планктон|планктонға]] [[бай]] келеді. <ref> Қазақ энциклопедиясы, 10 том; </ref> |
'''Экваторлық белдеу''' – Жердің экваторлық өңірін (5 – 8 солтүстік ендік пен 4 – 11 оңтүстік ендік аралығы) қамтитын, екі [[субэкватор|субэкваторлық]] [[белдеу]] аралығындағы табиғи белдеу. [[Ауа|Ауаның]] тұрақты жоғары [[температура|температурасымен]] (орташа айлық көрсеткіш 24 – 28С), бүкіл [[жыл]] бойына созылатын мол жауын-шашын мөлшерімен (1500 – 3000 мм, кейде 10000 мм), жылдық [[радиация]] балансының жоғарылығымен (жылына 70 – 90 ккал/см2), ағын суының молдығымен, [[грунт]] суларының аса тұщылығымен және [[жер]] бетіне жақын жатуымен сиппатталады. Экваторлық [[орман]] өзінің флоралық құрамының байлығымен және фитомассасының жоғары өнімділігімен (40 – 50 т/га кепкен масса) ерекшеленеді. Жерге түскен [[өсімдік|өсімдіктің]] шіріп, минералдануы тез жүреді. Ферралиттік қызыл-сары және батпақты топырақ түзіледі. Мұхиттық айдындардың Экваторлық белдеуде орташа радиациялық балансы жылына 115 ккал/см2-ге тең. Экваторлық [[ауа]] массасының ықпалы күшті, [[ауа райы]] негізінен бұлтты келеді. Мұхит суының жоғары қабатындағы тұздылығы 34‰. [[Тропик|Тропиктік]] белдеумен ұштасқан жерінде судың турбуленттілігі күшейеді, нәтижесінде [[су]] қабаттарында оттек көбейеді. [[Флора|Флорасы]] мен [[фауна|фаунасы]] түрге [[бай]], ландшафтында экваторлық [[орман]] басым. Экваторлық белдеуде маржандардың жақсы қалыптасуы байқалады, [[планктон|планктонға]] [[бай]] келеді. <ref> Қазақ энциклопедиясы, 10 том; </ref> |
||
09:13, 2011 ж. маусымның 23 кезіндегі нұсқа
Экваторлық белдеу – Жердің экваторлық өңірін (5 – 8 солтүстік ендік пен 4 – 11 оңтүстік ендік аралығы) қамтитын, екі субэкваторлық белдеу аралығындағы табиғи белдеу. Ауаның тұрақты жоғары температурасымен (орташа айлық көрсеткіш 24 – 28С), бүкіл жыл бойына созылатын мол жауын-шашын мөлшерімен (1500 – 3000 мм, кейде 10000 мм), жылдық радиация балансының жоғарылығымен (жылына 70 – 90 ккал/см2), ағын суының молдығымен, грунт суларының аса тұщылығымен және жер бетіне жақын жатуымен сиппатталады. Экваторлық орман өзінің флоралық құрамының байлығымен және фитомассасының жоғары өнімділігімен (40 – 50 т/га кепкен масса) ерекшеленеді. Жерге түскен өсімдіктің шіріп, минералдануы тез жүреді. Ферралиттік қызыл-сары және батпақты топырақ түзіледі. Мұхиттық айдындардың Экваторлық белдеуде орташа радиациялық балансы жылына 115 ккал/см2-ге тең. Экваторлық ауа массасының ықпалы күшті, ауа райы негізінен бұлтты келеді. Мұхит суының жоғары қабатындағы тұздылығы 34‰. Тропиктік белдеумен ұштасқан жерінде судың турбуленттілігі күшейеді, нәтижесінде су қабаттарында оттек көбейеді. Флорасы мен фаунасы түрге бай, ландшафтында экваторлық орман басым. Экваторлық белдеуде маржандардың жақсы қалыптасуы байқалады, планктонға бай келеді. [1]
Пайдаланылған әдебиет
- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 10 том;
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |