Ақмарқа: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Aspius aspius.jpg|300px|thumb]] |
|||
'''Ақмарқа ''' <ref name="source1"> [[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref> (Aspіus aspіus) – тұқы тұқымдасына жататын жыртқыш [[балық]]. Дене тұрқы 70 см, салмағы 7 кг-дай. Тұрқы ұзын, екі бүйірі сәл қысыңқы. Астыңғы жақтарының ұшындағы кішкентай бұдырмақ оның үстіңгі жақтарының қосылған жеріндегі ойыққа дәл келеді. Бауырының құрсақ қанаттарынан кейінгі жері қырлы, арқасы боз жасыл, екі бүйірі күміс түстес, бауыры ақ болады. Қазақстанда Ақмарқаның 2 түршесі бар: Бір түршесі – Каспий су алабында (Балқаш – Іле су алабында жерсіндірілген); екіншісі – [[Арал теңізі|Арал теңізінде]], [[Сырдария]] мен [[Сарысу өзені|Сарысу]], [[Шу өзені|Шу өзендерінде]] тіршілік етеді. Соңғысын Сыр, Шу ақ балығы деп те атайды. Ақмарқа 3 – 5 жасында жыныстық жағынан жетіледі. [[Уылдырық|Уылдырығын]] (300 мыңға дейін) сәуір – мамырда өзендердің ағысты, майда тасты жеріне шашады. Шабағы – майда омыртқасыздармен, ересектері [[шабақ|шабақтармен]], майда балықтармен қоректенеді. Кәсіптік маңызы бар. <ref> «Батыс Қазақстан облысы» энциклопедиясы, Алматы, 2002;</ref> |
'''Ақмарқа ''' <ref name="source1"> [[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref> (Aspіus aspіus) – тұқы тұқымдасына жататын жыртқыш [[балық]]. Дене тұрқы 70 см, салмағы 7 кг-дай. Тұрқы ұзын, екі бүйірі сәл қысыңқы. Астыңғы жақтарының ұшындағы кішкентай бұдырмақ оның үстіңгі жақтарының қосылған жеріндегі ойыққа дәл келеді. Бауырының құрсақ қанаттарынан кейінгі жері қырлы, арқасы боз жасыл, екі бүйірі күміс түстес, бауыры ақ болады. Қазақстанда Ақмарқаның 2 түршесі бар: Бір түршесі – Каспий су алабында (Балқаш – Іле су алабында жерсіндірілген); екіншісі – [[Арал теңізі|Арал теңізінде]], [[Сырдария]] мен [[Сарысу өзені|Сарысу]], [[Шу өзені|Шу өзендерінде]] тіршілік етеді. Соңғысын Сыр, Шу ақ балығы деп те атайды. Ақмарқа 3 – 5 жасында жыныстық жағынан жетіледі. [[Уылдырық|Уылдырығын]] (300 мыңға дейін) сәуір – мамырда өзендердің ағысты, майда тасты жеріне шашады. Шабағы – майда омыртқасыздармен, ересектері [[шабақ|шабақтармен]], майда балықтармен қоректенеді. Кәсіптік маңызы бар. <ref> «Батыс Қазақстан облысы» энциклопедиясы, Алматы, 2002;</ref> |
||
==== Ақмарқа еті ==== |
|||
Ақмарқа етінің дәмділігі жағынан ең таңдаулысы — оңтүстік [[Каспий]] ақмарқасы (хашам). Ақмарқаның еті дәмді болғанымен қылтаны көп. Қақтап кептірілген және ысталған күйінде пайдаланылады.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref> |
|||
==Пайдаланған әдебиет== |
==Пайдаланған әдебиет== |
||
| 7-жол: | 11-жол: | ||
[[Санат:Қазақстан табиғаты]] |
[[Санат:Қазақстан табиғаты]] |
||
[[Санат:Балықтар]] |
[[Санат:Балықтар]] |
||
[[Санат:Үй-тұрмысы]] |
|||
[[Санат:Шаңырақ]] |
|||
{{Stub}} |
{{Stub}} |
||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[ca:Aspius aspius]] |
|||
[[cs:Bolen dravý]] |
|||
[[cv:Шерĕк (пулă)]] |
|||
[[de:Rapfen]] |
|||
[[en:Asp (fish)]] |
|||
[[es:Aspius aspius]] |
|||
[[et:Tõugjas]] |
|||
[[fa:ماشماهی]] |
|||
[[fi:Toutain]] |
|||
[[fr:Aspe (poisson)]] |
|||
[[hu:Balin]] |
|||
[[id:Ikan Rapfen]] |
|||
[[it:Aspius aspius]] |
|||
[[lt:Salatis]] |
|||
[[nl:Roofblei]] |
|||
[[nn:Fiskeslaget asp]] |
|||
[[no:Asp (fisk)]] |
|||
[[pl:Boleń]] |
|||
[[ro:Avat]] |
|||
[[ru:Жерех]] |
|||
[[sl:Bolen]] |
|||
[[sr:Болен]] |
|||
[[sv:Asp (fisk)]] |
|||
[[tr:Koca ağız balığı]] |
|||
[[uk:Білизна звичайна]] |
|||
09:57, 2011 ж. тамыздың 2 кезіндегі нұсқа
Ақмарқа [1] (Aspіus aspіus) – тұқы тұқымдасына жататын жыртқыш балық. Дене тұрқы 70 см, салмағы 7 кг-дай. Тұрқы ұзын, екі бүйірі сәл қысыңқы. Астыңғы жақтарының ұшындағы кішкентай бұдырмақ оның үстіңгі жақтарының қосылған жеріндегі ойыққа дәл келеді. Бауырының құрсақ қанаттарынан кейінгі жері қырлы, арқасы боз жасыл, екі бүйірі күміс түстес, бауыры ақ болады. Қазақстанда Ақмарқаның 2 түршесі бар: Бір түршесі – Каспий су алабында (Балқаш – Іле су алабында жерсіндірілген); екіншісі – Арал теңізінде, Сырдария мен Сарысу, Шу өзендерінде тіршілік етеді. Соңғысын Сыр, Шу ақ балығы деп те атайды. Ақмарқа 3 – 5 жасында жыныстық жағынан жетіледі. Уылдырығын (300 мыңға дейін) сәуір – мамырда өзендердің ағысты, майда тасты жеріне шашады. Шабағы – майда омыртқасыздармен, ересектері шабақтармен, майда балықтармен қоректенеді. Кәсіптік маңызы бар. [2]
Ақмарқа еті
Ақмарқа етінің дәмділігі жағынан ең таңдаулысы — оңтүстік Каспий ақмарқасы (хашам). Ақмарқаның еті дәмді болғанымен қылтаны көп. Қақтап кептірілген және ысталған күйінде пайдаланылады.[3]
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы
- ↑ «Батыс Қазақстан облысы» энциклопедиясы, Алматы, 2002;
- ↑ Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |