Тиіндер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тиіндер; Қазбалық ауқымы: Middle Miocene–Recent ПреК К О С Д Кр П Т Ю Б Пг Н
	; Sciurus carolinensis
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі:	Жануарлар;
Жамағаты:	Хордалылар;
Табы:	Сүтқоректілер;
Сабы:	Кеміргіштер;
Кіші сабы:	Sciuromorpha;
Тұқымдасы:	Sciuridae;
Кіші тұқымдасы:	Sciurinae;
Тайпасы:	Sciurini;
Тегі:	Sciurus; Linnaeus, 1758
Түршелері
	Tenes; Sciurus; Hesperosciurus; Otosciurus; Guerlinguetus; Hadrosciurus; Urosciurus

Тарихын шолу

← Ескірек өңдеме Жаңарақ өңдеме →

Content deleted Content added

VisualWikitext

Inline

10:22, 2011 ж. қыркүйектің 8 кезіндегі нұсқа

Тиіндер (лат. Sciurus) — тиінтәрізділер тұқымдасының бір туысы. Еуразия, Солтүстік және Оңтүстік Американың ормандарын мекендейтін 40-тан астам түрі белгілі. Қазақстанның шығыс, орталық және солтүстік аймақтарында, Тянь-Шань мен Жетісу (Жоңғар) Алатауының қарағайлы ормандарын мекендейтін 1 түрі – кәдімгі тиін (Sciurus vulgaris) бар. Оның тұрқы 16 – 28 см, салмағы 450 – 600 г. Түсі ақшыл сұр не жирен, үлпілдек, қалың жүнді, құйрығы ұзын (23 см-ге дейін). Құлағында шашағы болады. Ұясын ағаш басына кейде кеуегіне не жартас жарығына салады. Тиін – тұрғылықты аң, бірақ қорегі (шырша, т.б. қылқан жапырақты ағаштардың тұқымы) тапшы болса, кейбір жылдары жаппай қоныс аударуы мүмкін. Қысқа қарай қор жинайды. 2 жаста жыныстық жағынан жетіліп, ақпан – наурыз айларында ұйығады. Жылына 2 рет (әр жолы 3 – 10) балалайды. Тиіндер терісі үшін ауланады.^[1]

Пайдаланған әдебиеттер

↑ Қазақ ұлттық энциклопедиясы, 18 том

Бұл — зоология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.

[1] Қазақ ұлттық энциклопедиясы, 18 том

[1]

@@ 1-жол: / 1-жол: @@
+{{Taxobox
-'''Тиіндер''' (Sciurus) — екі қасқатісті кеміргіштер отряд тармағына жататын тиін тұқымдастарындағы сүткоректі жануарлардың бір туысы. Бұрынғы КСРО-да тиіндердің екі түрі кездеседі: 1) байырғы тиін, 2) Закавказ тиіні. Балаларын 35—40 күн көтеріп, жылына екі немесе үш рет туады. Терісі өте құнды.
+| name = Тиіндер
+| fossil_range = {{Fossil range|Middle Miocene|Recent}}
+| image = Eastern Gray Squirrel 800.jpg
+| image_width = 250px
+| image_caption = ''Sciurus carolinensis''
+| regnum = [[Жануарлар]]
+| phylum = [[Хордалылар]]
+| classis = [[Сүтқоректілер]]
+| ordo = [[Кеміргіштер]]
+| subordo = [[Sciuromorpha]]
+| familia = [[Sciuridae]]
+| subfamilia = [[Sciurinae]]
+| tribus = [[Sciurini]]
+| genus = '''''Sciurus'''''
+| genus_authority = [[Linnaeus]], 1758
+| subdivision_ranks = Түршелері
+| subdivision =
+''Tenes''<br>
+''Sciurus''<br>
+''Hesperosciurus''<br>
+''Otosciurus''<br>
+''Guerlinguetus''<br>
+''Hadrosciurus''<br>
+''Urosciurus''
+}}
+'''Тиіндер''' ({{lang-la|Sciurus}}) — тиінтәрізділер тұқымдасының бір туысы. [[Еуразия]], Солтүстік және Оңтүстік [[Америка|Американың]] ормандарын мекендейтін 40-тан астам түрі белгілі. [[Қазақстан|Қазақстанның]] шығыс, орталық және солтүстік аймақтарында, [[Тянь-Шань]] мен [[Жетісу]] ([[Жоңғар]]) [[Алатау|Алатауының]] қарағайлы ормандарын мекендейтін 1 түрі – [[кәдімгі тиін]] (''Sciurus vulgaris'') бар. Оның тұрқы 16 – 28 см, салмағы 450 – 600 г. Түсі ақшыл сұр не жирен, үлпілдек, қалың жүнді, құйрығы ұзын (23 см-ге дейін). Құлағында шашағы болады. Ұясын ағаш басына кейде кеуегіне не жартас жарығына салады. Тиін – тұрғылықты аң, бірақ қорегі ([[шырша]], т.б. қылқан жапырақты ағаштардың тұқымы) тапшы болса, кейбір жылдары жаппай қоныс аударуы мүмкін. Қысқа қарай қор жинайды. 2 жаста жыныстық жағынан жетіліп, ақпан – наурыз айларында ұйығады. Жылына 2 рет (әр жолы 3 – 10) балалайды. Тиіндер терісі үшін ауланады.<ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы, 18 том</ref>
+== Пайдаланған әдебиеттер ==
-== Тағы қараңыз ==
+<references />
+{{zoology-stub}}
-== Пайдаланылған әдебиеттер ==
+{{wikify}}
-* Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев
-{{stub}}
 [[Санат:Кеміргіштер]]
-[[af:Eekhoring]]
+[[als:Eichhörnchen]]
+[[be-x-old:Вавёркі]]
-[[an:Sciuridae]]
-[[ang:Ācƿeorna]]
+[[bg:Катерици]]
-[[ar:سنجابيات]]
+[[br:Sciurus]]
-[[ast:Esguilu]]
+[[bxr:Хэрмэн]]
+[[de:Eichhörnchen (Gattung)]]
-[[az:Sincablar]]
-[[bar:Oachkatzl]]
+[[en:Sciurus]]
-[[bat-smg:Vuoverie]]
+[[es:Sciurus]]
+[[et:Orav (perekond)]]
-[[be:Вавёркавыя]]
+[[fr:Sciurus]]
-[[be-x-old:Вавёркавыя]]
+[[it:Sciurus]]
-[[bg:Катерицови]]
+[[lt:Voverės]]
-[[bn:কাঠবিড়ালী]]
+[[lv:Parastās vāveres]]
-[[bo:ནགས་བྱི།]]
-[[br:Sciuridae]]
+[[ru:Белка]]
-[[ca:Esciúrid]]
+[[nl:Boomeekhoorns]]
+[[sah:Тииҥнэр уустара]]
-[[ce:Тарсал]]
-[[chy:No'kéeho]]
+[[tr:Sciurus]]
-[[cs:Veverkovití]]
+[[zh:松鼠屬]]
-[[cv:Пакша]]
-[[cy:Gwiwer]]
-[[da:Egern]]
-[[de:Hörnchen]]
-[[dsb:Njewjericka]]
-[[el:Σκίουρος]]
-[[en:Squirrel]]
-[[eo:Sciuredoj]]
-[[es:Sciuridae]]
-[[et:Oravlased]]
-[[eu:Esziurido]]
-[[fa:سنجاب]]
-[[fi:Oravat]]
-[[fr:Sciuridae]]
-[[ga:Iora]]
-[[gd:Feòrag]]
-[[gl:Esquío]]
-[[gv:Fiorag]]
-[[he:סנאיים]]
-[[hi:गिलहरी]]
-[[hr:Vjeverice]]
-[[hsb:Wjewjerčka]]
-[[hu:Mókusfélék]]
-[[id:Bajing]]
-[[io:Skurelo]]
-[[it:Sciuridae]]
-[[ja:リス]]
-[[ka:ციყვისებრნი]]
-[[kbd:КӀэпхъ]]
-[[kn:ಅಳಿಲು]]
-[[ko:다람쥐과]]
-[[ku:Sihorîk]]
-[[kv:Ур]]
-[[la:Sciurus]]
-[[lb:Kaweechelcher]]
-[[lij:Vinvèra]]
-[[lt:Voveriniai]]
-[[ltg:Raudonā vāvere]]
-[[lv:Vāveres]]
-[[mhr:Ур]]
-[[mk:Верверици]]
-[[ml:അണ്ണാൻ]]
-[[mr:खार]]
-[[ms:Tupai]]
-[[my:ရှဉ့်]]
-[[myv:Ур]]
-[[nds:Katteker]]
-[[nds-nl:Kateker]]
-[[nl:Eekhoorns]]
-[[nn:Ekornfamilien]]
-[[no:Ekornfamilien]]
-[[nrm:Jaqùet]]
-[[nv:Hazéí]]
-[[oc:Sciuridae]]
-[[os:Æхсæрсæттæг]]
-[[pap:Djaca di caña]]
-[[pl:Wiewiórkowate]]
-[[pms:Schërieul comun]]
-[[pnb:گالڑ]]
-[[pt:Esquilo]]
-[[qu:Antharu]]
-[[ro:Veveriță]]
-[[roa-rup:Ververa]]
-[[ru:Беличьи]]
-[[sah:Тииҥниҥилэр кэргэннэрэ]]
-[[sco:Ferret]]
-[[sh:Crvena vjeverica]]
-[[simple:Squirrel]]
-[[sk:Veverica obyčajná]]
-[[sl:Prave veverice]]
-[[sq:Ketri]]
-[[sr:Веверица]]
-[[srn:Ekosi]]
-[[stq:Kateeker]]
-[[su:Bajing]]
-[[sv:Ekorrar]]
-[[szl:Wewjůrka]]
-[[ta:அணில்]]
-[[te:ఉడుత]]
-[[th:กระรอก]]
-[[tl:Iskwirel]]
-[[tr:Sincap]]
-[[udm:Коньы]]
-[[uk:Вивіркові]]
-[[vec:Schirato]]
-[[vi:Họ Sóc]]
-[[wa:Spirou (biesse)]]
-[[zh:松鼠]]
-[[zh-min-nan:Phòng-chhí]]

Тиіндер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

10:22, 2011 ж. қыркүйектің 8 кезіндегі нұсқа

Пайдаланған әдебиеттер

Навигация мәзірі

Іздеу