Лингвистикалық география

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Лингвистикалық география — тілдік құбылыстардың таралған кеңістігін зерттейтін тіл білімінің саласы. Лингвистикалық география, аймақтық тіл білімі, диалектография деген ұғымдар бір-біріне өте жақын. Лингвистикалық география географиялық карталарға шартты түрде белгілі бір аймақ тұрғындарына тән дыбыстық, грамматикалық т.б. құбылыстарды белгілейді. Сөйтіп, диалектілер мен говорлардың нақты таралған көлемі анықталады. Лингвистикалық география арқылы тілдердің тарихы мен шығу тегін (этникалық байланыстарын) ретроспектив тәсілмен зерттеуге мүмкіндік беретін диалектологиялық, тілдік атластар жасалады.[1]

Диалектологиялық зерттеулерде картографиялық әдістеменің қолданылуы – бұл ғылымның үлкен табысы. Осы әдістеменің арқасында да көптеген тілдердің диалектілік ерекшеліктерінің тараған аудандарын нақтылы айқындауға, оның тарихи себептерін ашуға мүмкіндік туды. Картография әдістемесі диалектологиялық зерттеулерде XIX ғасырдың аяқ кездерінен бастап қолданылады. Бұл – үлкен ғылыми күшті, көп зерттеуді, көп уақытты керек ететін жұмыс. Сондықтан да көптеген жеке тіл білімінде, солардың ішінде қазақ тілі білімінде де диалектография әзірше жарық көре алмай келеді[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы. «Сөздік-Словарь», 2005 жыл. ISBN 9965-409-88-9
  2. М.Е. Дуйсембаева. Тілді зерттеудің әдістері мен зерттеу әдістемелері. А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының «Тілтаным» журналы. 2016. №4