Аэродинамика
Аэродинамика (көне грекше: aēr – ауа және көне грекше: dŷnamіs – күш) — ауаның (газдардың) қозғалыс заңдарын және онда қозғалатын денелердің бетіне әсер ететін күштерді зерттейтін динамиканың бөлімі.[1][2]
Авиация, космостық-ракета, артиллерия және басқа техникаларды жоспарлау кезінде кеңінен қолданылады. Аэродинамика теориялық (газ қозғалысының зандылығын және оның денеге ықпал етуін зерделейді) және эксперименттік (газ қозғалысын және оның айнала ағу денелерімен, атап айтқанда, аэродинамикалық трубалар мәделдеріндегі немесе ұшу аппараттарында өзара әрекетін зерттейді) болып бөлінеді. Аэродинамиканың негізгі мақсаты — қозғалыстағы денеге газ әсер ету кезінде пайда болатын күш пен жағдайды, ұшу аппараттарының аэродинамикалық сипатқа ие болуын зерделеу.[3]
Аэродинамика жеке ғылым ретінде 20 ғасырдың бас кезінде авиацияның дамуына байланысты қалыптасты. Аэродинамикада жылдамдығы дыбыс жылдамдығынан төмен (340 м/с-тан төмен) қозғалыстар қарастырылады. Сондықтан ол ұшу аппараттарын, қалақты машиналарды, т.б. жасаудың теория негізі болып табылады. Аэродинамиканың негізгі шешетін мәселесі – аэродинамикалық көтеруші күшті жоғарылату, аэродинамикалық кедергіні азайту жолдарын іздестіру. Аэродинамика теориясы аэромеханикалық теңдеулер түрінде дәлелденеді. Аэродинамиканың тәжірибелік әдістері арқылы (мысалы, аэродинамикалық құбырда сынау) ұқсастық теориясына сүйене отырып ұшу аппараттарына әсер ететін аэродинамик. күштер (алдымен кішірейтілген модельді сынау арқылы) анықталады. Ал авиациялық емес аэродинамикада (Өнеркәсіптік аэродинамика) жел қозғалтқышы, ауа ағынды аппараттар (эжекторлар), желдеткіш техникасы (ауа кондиционерлері), жер көлігінің (автомобильдер, поездар) қозғалысына байланысты пайда болатын аэродинамикалық күштер, сондай-ақ үйлер мен ғимараттарға желдің әсері, т.б. қарастырылады.[4][5]
Аэродинамикалық күштер
[өңдеу | қайнарын өңдеу].jpg)
Аэродинамикалық күштер — ауада не газды ортада қозғалушы денеге әсер ететін күштер. Ауадан ауыр ұшатын аппараттардың ұшуы ауа ағысының кезінде пайда болатын осы күштерді пайдалануға негізделген. Аэродинамикалық күштердің көлемі ауа ағысының жылдамдығына, ауа тығыздығына, дененің бітіміне, жоғары сыртқы беттің жай-күйіне байланысты.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0
- ↑ Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001
- ↑ Жолымбетов Ө.Ш., Құлназаров А.К., Спорт терминдерінің түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақша-орысша, ISBN 9965-822-48-4
- ↑ Қазақ энциклопедиясы
Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- АЭРОДИНАМИКА | Онлайн Энциклопедия Кругосвет
- Аэродинамика. Часть 1. Основы теории. Аэродинамика профиля и крыла ... Мұрағатталған 25 қарашаның 2011 жылы.
- Аэродинамика
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |