АҚШ президент сайлауы бетінің кодын көру

{{АҚШ саясаты}}
[[Сурет:2016 Presidential Election ballot.jpg|thumb|right|200px|2016 жылғы [[2016 АҚШ президент сайлауы|сайлаудағы]] президенттікке және вице-президенттікке үміткерлер көрсетілген бюллетень]]
'''АҚШ президент сайлауы''' ({{lang-en|United States presidential election}}) — келесі төрт жылға [[Америка Құрама Штаттары]]ның [[АҚШ президенті|президенті]] мен [[АҚШ вице-президенті|вице-президентін]] анықтайтын сайлау.

АҚШ президент сайлауы [[жанама сайлау]] болып табылады, яғни АҚШ азаматтары президент пен вице-президентті тікелей дауыс беру арқылы сайламайды, олар жалпыхалықтық дауыс беру нәтижесін ескере отырып шешім шығаратын бірнеше сатылы жүйе арқылы сайланады.<ref>[https://www.azattyq.org/a/usa_election/28077926.html АҚШ-тағы сайлау жүйесі қандай, нәтижені кім шығарады?], ''Азаттық Радиосы''</ref>

== Жалпыхалықтық сайлау ==
[[Сурет:Larsz - US election 08 (by-sa).jpg|thumb|left|2008 жылғы [[2008 АҚШ президент сайлауы|жалпыхалықтық сайлау]] кезінде [[Техас]]тағы сайлаушы Сайлаушылар алқасындағы үміткерлерге өз таңдауын жасап жатыр]]
[[АҚШ Конституциясы]]на сәйкес жалпыхалықтық сайлауға тек [[Америка Құрама Штаттары]]ның азаматтары ғана қатыса алады. Сайлау [[қараша]] айының басында, бірінші дүйсенбіден кейінгі сейсенбіде болады, яғни [[2 қараша]]дан ерте емес, [[8 қараша]]дан кейін емес.<ref>{{cite news|title=Sandy unlikely to postpone election|url=https://www.usatoday.com/story/theoval/2012/10/30/sandy-obama-romney-election/1668501/|newspaper=USA Today|accessdate=31 қазан 2012}}</ref>

Алайда, АҚШ президент сайлауы жанама сайлау болып табылғандықтан сайлаудың ресми әрі түпкілікті қорытындысын [[АҚШ Сайлаушылар алқасы|сайлаушылар алқасының]] мүшелері дауыс беру арқылы шығарады.

{{-}}

== Сайлаушылар алқасы ==
[[АҚШ Сайлаушылар алқасы]]ның 538 мүшесі бар. Сайлаушылар алқасы президентке және вице-президентке арналған екі бөлек бюллетендерге өз дауыстарын беруі үшін желтоқсанның екінші сәрсенбісінен кейінгі алғашқы дүйсенбіде әр сайлаушылар өз штатының астанасында жиналады. Сайлаушылар бірге жиналмайды, өз штаттарында дауыстарын береді. Үміткер президент болуы үшін сайлаушылар алқасындағы 538 дауыстың кемінде 270-ін алуы керек.<ref>[https://qazaqtimes.com/article/81265 АҚШ-тағы президент сайлауы], ''The Qazaq Times''</ref>

Одан кейін [[АҚШ Конгресі]]нің арнайы комиссиясы дауыстарды санап, 6 қаңтарда [[АҚШ Сенаты|сенат]] төрағасы президент сайлауының соңғы қорытындысын жариялайды.<ref>{{Cite web|url=http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/2628090|title=ТАСС: Международная панорама - Президентские выборы в США. Досье|date=2016-02-01|accessdate=2016-11-28}}</ref><ref>{{cite web|url=https://meduza.io/feature/2016/11/02/stydnye-voprosy-pro-vybory-prezidenta-ssha|title=Стыдные вопросы про выборы президента США: Кто такие выборщики? Могут ли американцы проголосовать за Владимира Путина? (Да!)|publisher=Meduza|date=2016-11-02|accessdate=2016-11-28}}</ref>

АҚШ Сайлаушылар алқасы 1787 жылы конституциямен бірге құрылды. Сайлаушылар алқасының міндеттерінің бірі — халқы аз шағын штаттардың таңдауын халық тығыз қоныстанған ірі штаттардың даусы басып кетпеуін қамтамасыз ету. Сондықтан, сайлау алқасындағы әр штаттың өкілдерінің саны олардың Конгрестегі өкілдері санымен бірдей.

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер|2}}

== Сыртқы сілтемелер ==
{{commonscat|Presidential elections in the United States}}
{{Portal|АҚШ}}

{{АҚШ президент сайлаулары}}

[[Санат:АҚШ президент сайлаулары|*]]
[[Санат:АҚШ сайлаулары]]