Бейза
 | Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
]
Бейза , немесе шығыс африкалық орикс (лат. Oryx beisa) — бұрын солтүстік-шығыс Африканың шөл және шөлейт аймақтарында таралған бөкендер тұқымдасына жататын бөкен.
Жалпы деректер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Орикс негізіндегі бөкендердің денесінің ұзындығы 160-тан 190 см-ге дейін, құйрық ұзындығы 70-тен 80 см-ге дейін жетеді. Жануарлардың иығында биіктігі 110-120 см, олардың салмағы 150-ден 200 келіге дейін. Артқы жағындағы шаш сұр-қоңыр, іште ақ, осы түстер арасындағы шекарада дене бойымен тар қара жолақ өтеді. Сондай-ақ алдыңғы аяқтардың тізелерінде және тұмсығында қара дақтар көрінеді - мүйіздердің түбінен, көзден және жануардың шектеріне дейін. Сондай-ақ маңдай мен мұрында кішкентай қара дақтар бар. Құлақтары ұзын және тар, мүйіздері ұзын және жіңішке, екі жыныстағы бөкендерде 75-тен 120 см-ге дейін.
Бейза орикс 6-дан 40-қа дейін топ болып табындық өмір сүреді. Егде жастағы еркектер әдетте жалғыз тұрады. Үйірлерде бөкендер белгілі бір иерархияға бағынады. Үйірдегі жетекші аналықтардың бірі, ең күшті еркек оны жауып күзетеді. Қандай да бір қауіп төнген жағдайда бұл бөкендер, әдетте қашады. Алайда, кейбір жағдайларда топ ауыр жарақат алуға қабілетті ұзын мүйіздерімен шабуылдаушылардан қорғанады. Жануарлар биологиялық тұрғыдан шөлді және ыстық жағдайда өмір сүруге бейімделген. Демек, олардың дене температурасы жануарлардың денсаулығына ешқандай салдарсыз +46 С° дейін көтерілуі мүмкін. Олар шөптермен, жапырақтармен, жемістермен және басқа да өсімдік материалдарымен қоректенеді.
Көбеюі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жануарлардың жұптасуының нақты кезеңі жоқ. Бұл бөкендердің жүктілігі 8,5 айдан 10 айға дейін созылады. Бала туылғаннан кейін 3,5 айдан кейін өсімдік тағамдарын жей бастайды. Әйелдердің жыныстық жетілуі 1,5 жастан 2 жасқа дейін, еркектерде 5 жаста болады. Өмір сүру ұзақтығы - 18 жылға дейін.