Бұлбұлрең шырылдақ

Locustella luscinioides

Бұлбұлрең шырылдақ (Locustella luscinioides) - торғайтәріздестер отряды сандуғаш тұқымдастарға жататын шырылдақтар туысының дене мөлшері орташа (13-20 г) өкілі.

Биологиялық сипаттама

Бұлбұлрең шырылдақтың жоны нағыз бұлбұлдан айырғысыз, бірдей реңкті қызғылтсары қоңырқай болып келеді, сондықтан мұның түрлік атауы бұлбұлрең шырылдақ болып аталған. Алайда оның қылығы нағыз шырылдаққа ұқсас: ол күннің көп бөлігін қалың өскен шөпте және бұталардың бұтағына қонақтап, ақырын ғана «чкчкчк» деумен өткізеді. Әуені су бетінде ауа көпіршіктерінің жарылуынан аумайтын шөпілдеген дыбыстардан басталады, бұдан соң «зерррррр» немесе «зирррррр» типтес шытырлауға ауысады. Аталықтар күйттеу кезеңі қызған кезде (мамыр-маусым) тәулік бойы сайрайды. Дауысты дыбыстармен сайрау кезінде олар бұтаның немесе қамыстың ұшар басына қимылсыз қонақтап, басын жан-жағына бұрып қана сайрайтындықтан, құс бірде жақыннан, бірде алыстан сайрағандай болып естіледі. Басқа уақыттардың барлығын қалың өсімдіктер нуында, жерге таяу өткізеді. Шырылдақ сол жерде әр алуан бунақденелілермен қоректеніп, жақсы жасырылған ұя салады. Көбінесе ұя жығылған қалың қамысқа жасырылғандықтан, сыртынан қарағанда мүлде көрінбейді. Салындыдағы 4-5 ұсақ қоңырқай секпілді сұрғылттау ақшыл немесе сарғыштау-ақ жұмыртқаларды аналығы 12 күндей басады. Аталық және анадық құстар балапандарды сонша уақыт жемдейді.

Дереккөз

1. Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.