Ежелгі Иллирия мәдениеті бетінің кодын көру

[[Сурет:Illyria and Dardania Kingdoms.png|нобай|Иллирия және Дардания Корольдігі]]

[[Сурет:Glasinac culture.png|нобай|Глазинак-Мати мәдениеті]]

'''Ежелгі Иллирия мәдениеті''' немесе '''Иллирия мәдениеті''' ({{Lang-sq|Kultura ilire}}) — орта [[Қола дәуірі|қола дәуірінде]] және әсіресе соңғы қола дәуірінің соңында барған сайын айқын белгілерімен ерекшелене бастайды. [[Керамика]] типтік элемент ретінде шетінен шығып тұрған екі тұтқасы бар пішіндерді кеңінен қолданумен, сондай-ақ геометриялық өрнектермен безендірумен сипатталады. Бұл кезде алғашқы бекіністі қоныстар құрылды. Жергілікті [[металлургия]] [[Эгей теңізі|Эгей теңізінің]] прототиптері негізінде әр түрлі қару-жарақ түрлерін көркемдік формалар әзірлеген. Негізгі құралдар жергілікті «далмато-албан» және «шкодран» типтерінің осьтері, сонымен қатар қос балтаның оңтүстік түрі болды. Рухани мәдениет сонымен қатар археологиялық жәдігерлердің бай материалы табылған қорғандармен (тұмылдар) жерлеу рәсімінен көрінеді.<ref name="FESH">{{cite encyclopedia |editor-last=Lafe |editor-first=Emil|encyclopedia=(Encyclopedic Dictionary of Albania)|title=Fjalor Enciklopedik Shqiptar |url=https://books.google.com/books?id=G_wnAQAAIAAJ|language=sq |year=2008 |publisher=[[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]]|volume=2 |location=[[Tiranë]] |isbn=9789995610272 |oclc=426069353 |pages=977–978}}</ref><ref name="NC">{{citation|last=Ceka|first=Neritan|author-link=Neritan Ceka|title=The Illyrians to the Albanians|publisher=Publ. House Migjeni|year=2005|isbn=99943-672-2-6|url=https://books.google.com/books?id=r8oeOwAACAAJ}}</ref><ref>{{cite thesis|last=Jaupaj|first=Lavdosh|year=2019|title=Etudes des interactions culturelles en aire Illyro-épirote du VII au III siècle av. J.-C.|publisher=Université de Lyon; Instituti i Arkeologjisë (Albanie)|url=https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-02493973/document}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Kurti |first1=Rovena |title=On some aspects of the Late Bronze Age burial costume from north Albania |journal=Proceedings of the International Conference "New Archaeological Discoveries in the Albanian Regions" 30-31, January, Tirana 2017 |date=2017 |url=https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-01695818/document}}</ref>

== Шолу ==

=== Иллирия тілі ===
[[Сурет:Tombstone with an Illyrian name. Apollonia, Albania.jpg|нобай|Жерлеу стеласындағы Иллирия ономастикасы (аты және әкесінің аты) бар грек жазуы, б.з.б. II ғасыр, Аполлония, Албания<ref name="Ceka19">{{cite book|last=Ceka|first=Neritan|title=Apollonia: History and Monuments|year=2005|publisher=Migjeni|isbn=9789994367252|url=https://books.google.com/books?id=yeRhPgAACAAJ&q=Apollonia|pages=19}} "In the third-second centuries BC, a number of Illyrians, including Abrus, Bato, and Epicardus, rose to the highest position in the city administration, that of prytanis. Other Illyrians such as Niken, son of Agron, Tritus, son of Plator, or Genthius, are found on graves belonging to ordinary families (fig.7)."</ref>]]

Иллирия тілі - ежелгі дәуірде Оңтүстік-Шығыс Еуропадағы иллириялықтар сөйлеген [[Үнді-Еуропа тілдері|үнді-еуропа тілдер]] тобы. Кісі аттары мен жер-су атауларын қоспағанда, тіл расталмаған. Осылардан оның үнді-еуропалық тілдер тобына жататындығы туралы қорытынды жасауға жеткілікті ақпарат алуға болады. Ежелгі дереккөздерде «иллирия» термині оңтүстік-шығыс Еуропаның үлкен аймағында қоныстанған тайпалардың кең ауқымына қатысты, соның ішінде Ардиеи, Аутариата, Далматы, Дассарети, Энчелей, Лабеата, Паннонии, Партини, Тавлантий және т.б. Бұл тайпалардың барлығы қаншалықты біртекті тілдік топты құрағаны белгісіз, бірақ аттестацияланған эпонимдерді зерттеу осы аймақтың оңтүстігінде, шамамен қазіргі [[Албания]] мен [[Черногория]] төңірегінде тілдік негізгі аймақты анықтауға әкелді. Бұл жерде иллирий тілінде сөйлеген деп есептеледі.

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
[[Санат:Иллирия мәдениеті]]