Жұту

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жұту (сұйықты жұту) (пиноцитоз) (гр. pinocytosis pinos — ішу, жұту, сіміру; kytos - жасуша) - жасушаның өзіне керекті заттарды: молекулалы ерітінділер (липопротеид, иммунды кешен, гормондар және т.б.) және сұйық ерітінді (коллоид түріндегі ерітінділер, суспензия) түрінде сіміру процесі. Ерітіндідегі cұйық заттардың плазмолемма арқылы жасуша цитоплазмасына өтуі екі түрлі жолмен жүреді: макропиноцитоз (ірі көпіршіктер) және микропиноцитоз (ұсақ көпіршіктер).

Жүту кезінде жасуша цитоплазмаға қарай иіле еніп, жұтылатын затпен бірге көпіршіктерге айналады да, жарғақшалармен қапталған мөлшері әртүрлі көпіршіктер плазмолеммадан біртіндеп ажырап, цитоплазманың ішіне қарай ығыса жылжиды. Оларды жасуша ішіндегі эндоцитозды көпіршіктер деп атайды. Микропиноцитоз кезінде жасуша плазмолеммасы жасуша цитоплазмасына қарай майыса еніп, цитоплазма ішіндегі тым ұсақ көпіршікшелерге айналады. Эндоцитозды көпіршікшелер бір-бірімен қосылып, ірі көпіршіктерді түзуі мүмкін. Көпіршіктер қуысындағы сұйық ерітінділер лизосомалардың ас қорыту ферменттерінің әсерінен ыдырап қорытылады да, жасуша ішіндегі ас қорыту процесі іс жүзіне асады.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9