Константин Владимирович Эрлих

Константин Владимирович Эрлих 24.03.1948 жылы Омбы облысында Одесса ауданында Желанный ауылында туылды. Әкесі 1941жылы АКСР-дан (АССР – Автономды Кеңес Социалистік Республикасы) Повольжедегі немістерді депортациялағанда осында көшіп келді. Орта мектепті бітіргеннен кейін, К.Эрлих әскерге қызмет етуге кетеді. Онда К.Эрлих өзінің журналистикаға деген қабілетін көрсете білді, осыған сәйкес курс бітіріп шықты әрі «Кеңес жауынгері» («Советский воин») әскери газетінде мақалалар жазып жүрді. Әскери борышын өтеп болғаннан кейін, Эрлих Омбы педагогикалық институтына түсті, филология факультетінде неміс және ағылшын тілдерін еркін біліп, 1975 жылы бітірді.

Қызметі

1974-1978 жылдарында Эрлих алдымен Омбы облысының, кейін Алма-атадағы (қазіргі Алматы) республикалық неміс радиосының редакторы болды. Содан кейін ондаған жылдар бойы Алма-атада «Қазақстан» баспасында редактор қызметін атқарды. Кеңес немістері мәселелерінің маманы ретінде өзін ұсына білген Эрлих Қазақстан басшылығының назарына ілікті. 1988 жылы оған республикалық неміс газеті «Freundschaft» (қазір «Deutsche Allgemeine Zeitung») редакторлығы қызметін сеніп тапсырды.

Еңбектері

Өзін неміс редакциялары мен баспаларында кәсіби жағынан көрсете білген Эрлих сонымен қатар кеңес немістерінің тарихын зерттеумен де айналысты. Осы тақырып төңірегінде КСРО аяғынан тік тұрған 1982 жылы өзінің бірінші кітабы «Lose Blätter» жазды. Бір жылдан соң оның екінші кітабы «Ponorama der sowjetdeutschen Literatur» - Literaturgeschichtlicher Überblick жарық көрді. Содан кейін Эрлих бес жыл бойы өзінің Алма-ата қаласынан 1988 жылы жарық көрген «Lebendiges Erbe. Aufzeichnungen zur Siedlungsgeographie und Kulturgeschichte der Deutschen in Russland und der Sowjetunion» зерттеуімен айналысты. Осы еңбегінің орысша нұсқасы «Фройндшафт» газетінде әрдайым басылып жүрді. Қайта қалыптасу кезеңіне дейін бұл кітап соғыстан кейінгі кезеңдегі ресейлік немістердің тарихын терең әрі ауқымды зерттеген жалғыз еңбек болды, әлі де солай қала бермек. Бұл кітабында К.Эрлих тек тарихшы ретінде емес, саясатшы ретінде де өзін танытады. Бұл кітаптың материалдары бойынша Эрлих 1990 жылы, әлі ГДР (Герман Демократиялық республикасы) тарамай тұрып, өзінің тарих ғылымдары бойынша кандидаттық диссертациясын қорғады. Әрдайым кеңес немістерінің мәселелерімен соқтығысып қалатын, көп қиыншылықты басынан өткерген халқымыздың қаны мен тері сіңген Константин Эрлихтің өз халқын реабилитациялау саяси процесіне енуі заңды еді. Әрине, КСРО-ның көптеген немістері тұратын Қазақстандағы республикалық неміс газетінің бас редакторы бола отырып, Эрлих көрінбейтін шеңбер жүйесіне қамалғандай болды. Сондықтан да ол сексенінші жылдардың соңындағы неміс реабилитациялық қозғалысының белсенді мүшелері сияқты ойын ашық айта алмады. Сонда да КСРО немістерінің ұлттық қозғалысына себеп болған – 1988 жылы «Фройндшафт» газетінде жарық көрген «АКСР БП (бақылау пункті) кеңес немістерінің координация орталығының» төрағасы Генрих Гроутпен болған сұхбат мақаласын жазған еді. Константин Эрлихтің осы мақаласы арқылы кеңес немістерінің бүкіл тағдыры шешілді, әрі қарай қуғынға ұшыраған халықты реабилитациялау бағдарламасы ұсынылды. КСРО кезеңінде осындай батыл саяси қадамға ешбір баспа бармас еді. Осы бағдарламалық мақаладан (толық ойластырылған, таразыға теңестірілген) соң, КСРО-дағы немістердің ұлттық қозғалысы жеделдетілді, артынан көп ұзамай 1989 жылдың наурыз айында ресейлік немістер Мәскеуде Жалпыодақтық ресейлік немістер қоғамын (ВОСН Всесоюзное общество советских немцев) «Возрождение»-«Wiedergeburt» ресми мекемесін құрды.

Дерек көздері

wiedergeburt-kasachstan.de/index.php/component/content/article