Маралқұрай

Маралқұрай

Биіктігі 1,5 метрден асатын,көп жылдық,шөп тектес өсімдік.Тамыр сабағы жуан әрі жұмыр,қара қоңыр және көптеген ақ түсті қосалқы тамырлары бар.Тамыр сабағынан жыл сайын қурап түсіп қалатын тамыр жапырақтарының орнын көруге болады.Сабақтары жуан,іші қуыс,тік өседі,бұтақтары жоқ.Жапырақтары кезектесіп орналасқан,ірі,эллипс тәрізді,шеттері бүтін,сабақты қоршай өседі.Гүлдері ірі,ақ немесе жасыл түсті,өсімдіктің жоғарғы жағында сыпырғы сықылданып шоғырланып тұрады.Жемісі үш жерінен ашылады,ішінде тұқымы көп,қауашақ.Батпақты жерлерде,өзендердің жағаларында,ылғалды шабындықтарда,таулы беткейлерде өседі.Дәрі жасау үшін өсімдіктің тамыр сабағын және тамырын күзде немесе ерте өктемде жинап алады.Құрамында қант,қоймалжын,бояулық заттар, органикалық қышқылдар, илік заттар, вератрамин дейтін гликозид,протовератрин алкалоиді бар. Маралқұрай улы өсімдік.Сондықтан,оның тамырын қазып жинау барысында сақтық шараларын жасап,ауыз бен мұрынды дымқыл ормалмен,дәкемен байлап алу керек,Тамырды жинап болғанша тамақ немесе су ішуге тыйым салынады.Жұмыс біткен соң қолды жақсылап сабындап жуады.Халық медицинасында подагра мен ревматизмге байланысты буынның сырқырауын қойдыру үшін майдәрі жасап ауырған жерлерге жағады.Маралқұрайды дәрігердің бақылауынсыз қалай болса солай пайдалану адамның улануына әкеліп соғады.Уланған адамның сілекейі ағады,түшкіреді,аузының іші ашып,тамағын,жұтқыншағын бір нәрсе тырнаған сияқты болады,құсады,іші өтеді,қатты ауырады.