Марсель Пруст бетінің кодын көру

{{Жазушы
 |Есімі               = Марсель Пруст
 |Шынайы есімі        =  Marcel Proust
 |Суреті              =  Марсель.jpg
 |Ені                 = 
 |Суреттің аты        = 
 |Туған кездегі есімі  =  
 |Лақап аты           = 
 |Туған күні        =  10.07.1871
 |Туған жері        = {{FRA}}, Париж
 |Қайтыс болған күні  =  18.11.1922
 |Қайтыс болған жері  ={{FRA}}, Париж
 |Азаматтығы          = {{FRA}}
 |Ұлты                = француз
 |Мансабы             = [[Жазушы]], [[новелла]]шы, [[эссе]]ші.
 |Шығармашылық жылдары   = [[1912]]-[[1922]]
 |Бағыты              = [[модернизм]]
 |Жанры               = [[роман]], [[эссе]]
 |Шығармалардың тілі  = [[Француз тілі|французша]]
 |Дебюті              = 
 |Марапаттары         = 
* Почетный Легион ордені
 |Сыйлықтары          = 
* "Академия Гонкуров" сыйлығы
 |Қолтаңбасы          =  
 |Сайты               = 
 |Commons             =
}}
'''Марсель Пруст''' ({{lang-fr|Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust}}; [[10 шілде]] [[1871]]-[[18 қараша]] [[1922]]) <ref>История французской литературы. Том IV. Издательство Академии наук КСРО. Москва - 1963.</ref>- француздық [[жазушы]], [[новелла]]шы, [[эссе]]ші. Оның шығармашылығы [[XX ғасыр]]дағы [[француз]] [[роман]]ының дамуы кезеңінде өзгерісті, дағдарысты оқиға болды. [[Шығармалар]]ы [[1912]]-[[1922]] жылдары, яғни [[1914]]-[[1918]] жылдарда болған [[соғыс]]та құты қашқан [[Франция]]ның [[идеология]]лық жағдайы және оның әлеуметтік зардабы тұсындағы он жылда пайда болған. "[[Жоғалған уақытты іздеу]]" ("A la Recherche du temps perdu") көп [[том]]дық романдар [[топтама]]сы қазіргі заманғы [[әдебиет]]тегі реалистік әлеуметтік романдардың [[дәстүр]]іне қарсы келетін [[модерн]]истік романның негізін қалады.

== Өмірбаяны ==
* Марсель Пруст [[1871]] жылы [[10 шілде]] айында [[Париж]] қаласында, денсаулық сақтау министрлігінде жоғары [[лауазым]]да болған, белгілі  дәрігер [[отбасы]]нда дүниеге келеді. Марсель [[бала]] кезіне ауыршаң, әлжуаз болып, тоғыз жасынан бастап [[демікпе]] ауруына шалдығады.
* [[Лицей]]ді бітіргеннен кейін Сорбоннға [[заң]] факультетіне түседі. [[Анри Бергсон]]ның [[1889]] жылы шыққан "Непосредственные данные сознания" еңбегі Марсельдің болашақ жазушылығына ықпал етеді.

=== Шығармашылығының бастауы ===
* [[Университет]]ті бітіргеннен кейін Пруст бірнеше жылдар жайбарақат, [[ақсүйек]]тік өмір кешіп, [[өнер]]ге көңіл қояды, әдеби салондарды қатынайды. Сондай салондардың бірінде жастар тобы құрған "Банкет" атты [[журнал]]ға Пруст [[кітап]]тар туралы жазбаларын жариялайды. Бұл жазбаларынан оның бейнешілікке ([[символизм]]), әр түрлі декадентшілдік (''XX ғасырдың басында буржуазиялық көркем әдебиетте, көркемөнерде кейінде өте дарашылдықты ұстаған кертартпа реакцияшыл ағым)'' [[мектеп]]терге бейтарап  екендігі білініп тұрды. Біраз жылдар кейінірек "Фигаро" журналына ұлы ақсүйектік париждік салондар туралы [[мақала]]лардың бірнешеуін жариялайды.
* [[1896]] жылы Пруст негізінен "Банкет" және "Ревю бланш" журналдарында жарияланған "суреттемелер", "нобайлар", "этюдтарынан" жинақталған "Утехи и дни" ("Les Plaisirs et les jours") атты кітабын шығарады.

=== "В поисках утраченного времени" романдар жинағының жазылуы ===
[[Сурет:Қолжазба.jpg|thumb|left|"Содом и Гоморра" романының қолжазбасы]]
* [[1906]] жылы кейіннен "[[Жоғалған уақытты іздеу]]" ("A la Recherche du temps perdu") жинағына енгізілген алғашқы романдар қатары құрылады. Табанды жұмыс істеп, [[1912]] жылдың басына қарай алғашқы үш томдық жинақтың нұсқасын жазып бітіреді. Алғашқы "Сван тарапта" ("Du Cote du chez Swann ") атты романын жариялау қиынға түседі. "Ақсүйектік дилетант" шығармасы деген желеумен басылымдар басудан бас тартқан соң, [[1913]] жылы Пруст өз қаржысына Грассада бастырады, бірақ кітап көпшілікке ұнамайды.
* [[1914]]-[[1918]] жылдардағы соғыс романның келесі жинақтарын жариялауды бес жылға тоқтатады. Соғыс біткеннен кейін "Нувель ревю франсез" Прустің екінші "Под сенью девушек в цвету" ("A l‘Ombre des jeunes filles en fleur") романынан үзінділер баса отырып журналдарының жаңа қатарларын шығарады, ал [[1919]] жылы "Нувель ревю франсез" тобымен байланысты Галлимар [[баспа]]сы романды толығымен шығарады. Осыдан кейін Пруст белгілі болып, роман "Академия Гонкуров" сыйлығын алады. Көп кешікпей Пруст Почетный Легион орденімен марапатталады.
* [[1920]] жылы романның "Стороны Германтов" ("Le Cote des Guermantes") жинағының бірінші бөлімі, [[1921]] жылы - екінші бөлімі шығады.
* [[1920]] жылы сонымен қатар "Содом және Гоморра" ("Sodome et Gommorrhe") жинағының бірінші томы жарық көреді.  
* [[1922]] жылы "Пленница" ("La Prisonniere") және "Беглянка" ("La Fugitive") атты жаңа томдары қосылған "Содом и Гоморра"жинағының екінші томы шығады. 
* [[1922]] жылы [[18 қараша]]да Пруст қайтыс болғаннан кейін төрт жылдан кейін, яғни, [[1926]] жылы "Обретенное время" ("Le Temps retrouve") шығармасы жарық көреді. 
Кейін "Жоғалған уақытты іздеу" романдар жинағы Прустің жарыққа шықпаған үзінділерімен толықтырылады: 
** [[1950]] жылы - "Против Сент-Бева" ("Contre Sainte-Beuve") мақаласының үзіндісі;
** [[1952]] жылы - "Жан Сантейль"("Jean Santeuil") аяқталмаған повесі;  
** [[1953]] жылы - Прустің [[1887]]-[[1905]] жылдарда анасымен өзара жазысқан хаттары енгізіледі.

== Марапаттары ==
* "Академия Гонкуров" сыйлығы
* Почетный Легион ордені

== Сыртқы сілтемелер ==
* {{lib.ru|http://lib.ru/INPROZ/PRUST/|title=Марсель Пруст}}
* [http://moshkow.perm.ru/win/INPROZ/PRUST/ Марсель Пруст на сайте moshkow.perm.ru] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070309222915/http://moshkow.perm.ru/win/INPROZ/PRUST/ |date=2007-03-09 }}
* [http://jydupuis.apinc.org/Proust/index.htm  Марсель Пруст] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060509135923/http://jydupuis.apinc.org/Proust/index.htm |date=2006-05-09 }} {{недоступная ссылка|число=14|месяц=05|год=2013|url=http://jydupuis.apinc.org/Proust/index.htm}}
* ''Ощепков А. Р., Луков Вл. А.'' [http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2008/5/Oshchepkov&Lukov/ Русская рецепция Марселя Пруста]
* ''Трыков В. П.'' [http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2008/5/Trykov_Proust/ Марсель Пруст — журналист]
* ''Трыков В. П.'' [http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2008/5/Trykov_Proust_Russia/ Марсель Пруст: отношение к Ресейдің]
* ''Фокин. С.'' [http://seance.ru/blog/marsel-prust/ Марсель Пруст и кинематографическая точка зрения], журнал [[Сеанс (журнал)|«Сеанс»]] № 49/50
* [http://lib.aldebaran.ru/series/v_poiskah_utrachennogo_vremeni/ '''В поисках утраченного времени''' на ''aldebaran.ru''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080314021101/http://lib.aldebaran.ru/series/v_poiskah_utrachennogo_vremeni/ |date=2008-03-14 }}
* [http://www.proost.ru Сайт, посвящённый Марселю Прусту] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120625020026/http://www.proost.ru/ |date=2012-06-25 }}

== Дереккөздер ==
<references/>

[[Санат:Франция жазушылары]]