Мергендік винтовканы толымсыз бөлшектеу — ол винтовканы тазалау, майлау және тексеру үшін арнлаған процес.Винтовканы жиі бөлшектеуге тыйым салынады, өйткені бұл бөліктер мен механизмдердің тозуын тездетеді.
Винтовканы бөлшектеу үстел немесе таза төсеніш үстінде жүргізу керек: бөліктер мен механизмдерді ретімен қойып, олармен сақтықпен жұмыс істеу қажет, бір бөлікті екінші бөліктін үстіне қоюға болмайды, артық күш жөне кенет соққы жасамау керек.
а-оқжатарды бөлектеу, b-оптикалық көздеуішті бөлектеуОқжатарды бөлектеу. Оқжатарды оң қолға алып, бас бармақпен ілмекті басып тұрып, оқжатардың төменгі бөлігін алға беріп, оны бөліп алу керек. Содан кейін оқтықта патронның бар-жоқтығын тексеру қажет, ол үшін тежегішті төмен түсіріп, қайта оқтау, сабын артқа беріп, оқтықты тексеріп, сабын жіберу керек.
Оптикалық көздеуішті бөлектеу. Қыспалы бұранда тұткасын көтере, оны көз қалқанына қарай соңына дейін бұру керек; көздеуішті артқа жылжытып, оны ұңғы қорапшасынан бөлектеу қажет.
a-дүм жағын бөлектеу, b-қайтармалы механизмі бар ұңғы қорапшасының қақапағын бөлектеуДүм жағын бөлектеу. Жақ қүлыбы ілмегін төмен бүру керек; оқтізер ілгегінен түзақты түсіріп, жақты бөлектеу қажет.
Қайтармалы механизмі бар ұңғы қорапшасының қақпағын бөлектеу. Ұңғы қорапшасы кақпағының тұйықтағышын бекіткішке қойылғанынша артқа бұру керек; үңғы қорапшасының артқы бөлігін жоғары көтеріп, қайтармалы механизммен бірге қақпағын бөлектеу қажет.
a-бекітпе жақтауын бекітпесімен қоса бөлектеу, b-бекітпені бекітпе жақтауынан бөлектеуБекітпе жақтауын бекітпесімен бөлектеу. Бекітпе жақтауын соңына дейін артқа апарып, оны көтеріп, ұңғы қорапшасынан бөлектеу керек.
Бекітпені бекітпе жақтауымен бөлектеу. Бекітпені артқа апару қажет; оны бекітпенің жетекші дөңесі бекітпе жақтауының фигуралы ойығынан шығатындай етіп бұрып, бекітпені алға шығару керек.
Соққы-ағытқыш механизмді бөлшетеу: a-тежегішті бөлектеу, ә-соққы-ағытқыш механизмді бөлектеуСоққы-ағытқыш механизмін бөлектеу. Тежегішті тік жағдайға дейін жоғары бұрып, оңға жылжыта және ағытқыш тұтқадан ұстап тұрып, ұңғы қорапшасынан бөлектеу керек, төмен қарай козғап, үңғы қорапшасынан соққы ағытқыш механизмді бөлектеу қажет.
Ұңғы жабуын бөлектеу: a-тұйықтағышты бұрау, ә-ұңғы жабуын бөлектеуҰңғы жабуын бөлектеу. Жоғарғы тіреу сақинасының түйықтағышын сақина ойығынан түйықтағыш бүгілмесі шыққанша газ түтігіне қысу керек және тұйықтағышты оңға қарай соңына дейін бұрау қажет; жоғарғы тіреу сақинасының ауыспалы бөлігін алға жылжыту керек; ұңғы жабуын төмен қарай қозғалтып, қыса, оны бір жағына апарып, ұңғыдан бөлектеу қажет. Үңғы жабуын бөлектеуде қиыншылық туса, пенал кілтінің ойығын жабу терезесіне кіргізіп қойып, төмен және жанына қарай қозгалта отырып, ұңғы жабуын бөлектеу керек.
a-газ поршенін бөлектеу, ә-итергішті бөлектеуСеріппелі итергіш пен газ поршенін бөлектеу. Итергішті артқа апарып, оның алдыңғы ұшын поршень ұясынан шығарып, газ түтігінен поршеньді бөлектеу керек; итергіштің алдыңғы ұшын газ түтігіне кіргізу қажет; итергіш серіппесін көздеу қалыбы арнасынан шыққанша басып тұрып, содан кейін серіппені итергіштен бөлектеу қажет.
