Микроспоридиялар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Fibrillanosema crangonycis

Микроспоридиялар (Mіcrosporіdіa) – қарапайым бір клеткалы жануарлардың типі. Микроспоридиялар жәндіктердің және басқа да омыртқасыздар мен кейбір омыртқалы жануарлардың клеткасында тіршілік ететін паразиттер. Бұлардың 1 отряды бар, оған 800-ге жуық түрлер жатады. Дене мөлшері 4 – 6 мкм, өте сирек 10 мкм-ліктері де кездеседі. Микроспоридиялардың спорасы бір клеткалы, қатты қабықшамен қапталған, ішінде бір немесе екі ядролы (спороплазма) және бұранда сияқталып оралған атқыш жіпшесі орналасқан. Спора өз иесіне түскеннен кейін атпа жіпшесі атылып, ішектің эпителийіне енеді. Жіпшенің ұзындығы спораның ұзындығынан 10 есе немесе оданда көп ұзын болады. Жіпшемен бірге спорадан амеба тәрізді ұрық-споро-плазма да шығады. Спороплазманың спорадан шығу әдісі әлі толық зерттелмеген. Иесінің клеткасына түскен спороплазма тез көбейе бастайды, соның нәтижесінде тізбек сияқты тізіліп көп ядролы плазмодиялар пайда болады. Соңында бір клеткалы споралар құралады. Микроспоридиялардың спораларында атпа жіпшелерінің болуына байланысты бұларды миксоспоридиялар деп атайды. Кейбір Микроспоридиялар өте қауіпті паразиттер. Мысысалы, Nosema bombycіs жібек көбелегінің жұлдыз құртында болатын пебрина ауруын, ал Nosoma apіs – бал арасының микроспоридиоз ауруын таратады. Микроспоридиялардың бірнеше түрлері балықтарда кездеседі, бірақ оларға көп зиян келтірмейді.[1]

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ энциклопедиясы, 6 том