Мүр көбелек

Мүр көбелек Қазбалық ауқымы: Priabonian to Recent 35–0 Ma ПреК К О С Д Кр П Т Ю Б Пг Н
Chiasma sp.
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Буынаяқтылар Табы: Жәндіктер Сабы: Қабыршақ қанаттылар‎ Ұлы тұқымдасы: Geometroidea Тұқымдасы: Geometridae Уильям Элфорд Лич, 1815
Кіші тұқымдастары
Alsophilinae (disputed) Archiearinae Desmobathrinae (disputed) Ennominae Geometrinae Larentiinae Oenochrominae Orthostixinae Sterrhinae

Мүр көбелек (лат. Geometridae) – қабыршақ қанаттылар тұқымдасына жатады.

Жер шарында кең тараған, негізінен тропиктік және жалпақ жапырақты ормандарда кездесетін 15 мыңдай түрі белгілі. Қанатын жайғанда ұзындығы 13 – 50, кейде 80 мм-ге дейін жетеді; қанаттары жалпақ, қоңыр сұр, сарғыш түсті, ірілі-ұсақты жолақтармен көмкерілген, кейбіреулері өте ашық ала-құла түстерге боялған. Кейбір түрінің тұмсығы болмайды. Мүр көбелектерде жыныстық диформизм анық байқалады: жылдың салқын кезінде пайда болған көбелектердің аналықтары қанатсыз немесе жетілмеген қанаты болады. Бұлар негізінен кешқұрым, не түнде белсенді тіршілік етеді. Қуыршаққа айналарда топыраққа, қураған ескі жапырақ арасына жасырынады немесе пілләға оранып, ағаш діңіне бекінеді. Көбінесе қуыршақтары, кейде жұлдызқұрттары мен жұмыртқалары қыстап шығып, көктемде ұша бастайды. Мүр көбелектердің көпшілік түрі – орман және жеміс ағаштарына зақым келтіреді. Мүр көбелекке қарсы ағаштарға инсектицидтер бүркіп, көктемде және күзде ағаш түбін қопсытады. Қазақстанда шығыс аймақтарда Мүр көбелек жиі кездеседі, 1 түрі – мамықты хеймоптена (Cheimoptena pennigera) қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.