Нериттік шөгінділер
Нериттік шөгінділер — (гр. nаrіtes – теңіз моллюскасы), 100— 200 м тереңдіктегі материктік қайраң ауқымында түзілетін теңіз шөгінділері; құрлықтық қайраң мен оларға таяу жағалауларда жиылады. Нериттік шөгінділер жағалаулық және қайраңдық болып бөлінеді. Жағалаулық Нериттік шөгінділер теңіздің, мұхиттың тайыз сулы жіңішке танабы мен тасқын кезінде құрлықтың су басатын аумағында жиылады. Қайраңдық Нериттік шөгінділер құрлықтық қайраңда 150 – 600 м-де жиылады. Нериттік шөгінділерде терригенді шөгінділер басым тарайды. Теңіз түбінің еңкіштігіне, ондағы су динамикасына, жағадан алыс-жақындығына қарай әр түрлі шөгінділер қалыптасады. Түбі еңкіш болса, жағажай мен оған жапсарлас түпте ірі кесекті дөңбектас, малтатастар шөгеді, ал тереңіректе құм, әрі қарай құмайт аралас балшық, ең терең шөгіндіде сазбалшық тұнады. Қара және Каспий теңіздері сияқты ішкі тұйық су алаптарында құм мен құмайтты балшықтың шегі шамамен 20 – 50 м, ал ашық мұхитта ол 80 – 100 м тереңдікке жетеді. Нериттік шөгінділерде темір, марганец, фосфорит, тағы басқа қабаттар кездеседі.[1][2][3]
Сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақ Энциклопедиясы, 7 том 2 бөлім
- ↑ Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |