Оммаж
Оммаж (фр. hommage), немесе гоминиум (лат. homagium немесе hominium) — феодал дәуіріндегі символдық сипаттағы салтанаттардың бірі; орта ғасырлардағы Батыс Еуропада вассал келісіміне қол қойған ант; қарусыз болашақ васалдың бір тізеге тұрып және жалаңбас (екі тізесін тек құлдар мен басыбайлы шаруа жерге тигізген) вассалдыққа алу туралы өтінішімен сюреранның қолына біріккен алақанын қояды. Сюзерен оны көтереді де олар бір-бірінің бетін сүйеді.
VIII ғасырдан бастап оммаж адалдық анты - фуамен бірге үйлесті.
XI ғасырға дейін оммаж бен фуаның арқасында мырза мен вассалдың арасындағы қарым-қатынас негізінен жеке сипатта болды, кейінірек екі салтанат, әдетте, бірге - мырзаның вассалға феод (лена) беруіне негіздеді.
Салтанаттың сипаттамасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Гоминиум салтанаты келесідей болды: мырза болашақ вассалды отырып немесе тұрып қарсы алды; вассал тізе бүгіп тағзым етіп, қолын оның қолына қойып, белгілі лен үшін өзін оның «адамы» деп жариялайды; мырза оған ерінге әлемнің сүйісуін беріп, оны көтереді.
Бұл салтанатта вассаль орындалуын ерекше адалдық антпен бекітілген белгілі бір міндеттерді өз мойына алды.
Салтанатты рәсімнен кейінгі жауапкершілік
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Салтанатпен бекітілген оң міндеттер consilium мен auxilium-ге көмекке (conseil мен aide, кеңес пен көмек) түйісті: феодалдық палатасын (cour) тұтастару, әскери қызмет және кейбір жағдайларда қаржылай көмек көрсету, мысалы, тұтқыннан босатудан құтқару үшін, мырзаның сарайына келеді.
Вассалдың теріс міндеттері - мырзаға қол көтермеу, оның құпияларын ашпау, оған, бекіністеріне, иелігіне қарсы шықпау.
Анттың түрлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ленді таратуда және қолдан қолға берілген кезде әр жаңа ленниктен гоминиум талап етілді. Феодал дәуірінде қарапайым және нығайтылған (hominium ligium, ligeitas, hommage lige) гоминиум деп ажыратты.
Homme lige - нығайтылған - мысалға, мырзасы жауларына қарсы соғысып жатқанда, ол соңына дейін өз қаржысына қызмет ету керек, ал қарапайым вассал, әдетте, жыл сайын мырзаның қаржысына тек қырық күн әскери қызметін атқарады.
X ғасырдан бастап Францияның оңтүстігінде гоминиум туралы актілер шықты.