Орман мальвасы
Ботаникалық сипаттамасы.[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұл биіктігі – 30 – 120 см, көп жылдық шөп тектес өсімдік. Сабағы тік, түсі ала – құлалау болады. Жапырақтары кезектесіп орналасқан, ұзын сағақты, 5 – 7 бөлімшеге бөлінген, шеттері ара тісті, гүлдері – ақшыл, қызғылт түсті, жемісі - бірнеше бөлікке бөлінген дәнекше. Өсімдік маусымнан қыркүйекке дейін гүлдейді.
Табиғатта таралуы.[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақтанның Шымкент, Қызылорда, Жамбыл облыстарының кейбір аудандарында ғана өседі. Әдетте ол тұрғын үйдің, мал қораларының маңайында, ылғалды шабындықтарды кездеседі. Оны мәдени түрде де өсіруге болады. Дәрілік шикізат ретінде өсімдіктің гүлі жиналады. Оны өсімдік гүлдеп болған кезде жинап, аса құрғатпай, көлеңкеде кептіріп алып, матадан жасалған дорбаға салып, құрғақ жерде сақтайды. Шыны құтыға да салуға болады. Гүл дұрыс жиналып, жақсы сақталса екі жылға дейін шипалық қасиетін жоймайды.
Химиялық құрамы.[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өсімдік құрамында көп мөлшерде кілегейлі заттар, аскорбин қышқылы, каротин, мальвин деп аталатын гликозид, С дәреумені, қант, бояулық заттар бар.
Қолданылуы.[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мал дәрігерлігі практикасында бұл өсімдік гүлінің және жапырағының тұнбасы асқазан – ішек қабынуын емдеуге, тыныс алу органдарынан қақырық түсіруге қолданылады. Малға ішкізу мөлшері :
- жылқыға – 20 – 40 грамм
- ірі қараға – 20 – 60 грамм
- қойға – 5 – 30 грамм
Тұнба 1:10 қатынаста жасалады.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шәріпбаев Н. Малдың асқазан - ішек ауруларын емдеуге қолданылатын дәрілік өсімдіктер // Орман мальвасы — "Қайнар", 1988. — Б. 73-74. — (Пайдалы өсімдіктерді мал дәрігерлігінде қолдану). — 5700 таралым. — ISBN 5 - 629 -00074 - 5.