Петр Кузьмич Козлов

Козлов Пётр Кузьмич

Козлов Пётр Кузьмич

Козлов Петр Кузьмич (15.10.1863, Ресей, Смоленск облысы Духовщина қ. – 26.9. 1935, Петродворец қ.) – Орталық Азияны зерттеген белгілі орыс саяхатшысы. Смоленск реалдық және Санкт-Петербург әскери училищелерін бітірген. Н.В. Пржевальскийдің төртінші экспедициясына (1883), онан кейін Н.В. Певцовтың (1888), В.И. Роборовскийдің (1893) Орт. Азияны зерттеу экспедицияларына қатысқан. 1899 – 1901 ж. Орыс география қоғамының Моңғол – Тибет экспедициясын басқарды. Экспедиция 10000 км жол жүріп, моңғолдардың өмірі мен тұрмысын, Цайдам шөлін және Шығыс Тибеттің табиғаты мен халқын зерттеді. Козлов саяхат нәтижелерін “Моңғолия және Кам” деген еңбегінде сипаттады. 1907 – 09 ж. Моңғол – Сычуань экспедициясына шығып, Гоби шөліндегі Хара-Хото қаласының орнын тапты. Құм басқан кітапханадан табылған таңғұт, моңғол және парсы тілдеріндегі 2000 кітап пен қолжазбалар, үш жүзге тарта суреттер 11 – 13 ғ-лардағы Си-Ся мемлекетінің тарихын айғақтап берді. Экспедиция Орт. Азияның табиғаты жайында да бай материал жинап, өсімдіктер мен жануарлардың көптеген жаңа түрін сипаттады. Жиналған географиялық және этнографиялывқ материалдар Козловтың “Моңғолия мен Амдо және Харо-Хото өлі қаласы” деген кітабында (1923) баяндалды. 1923 – 26 ж. Моңғол – Тибет экспедициясы кезінде Солт. Моңғолиядағы ежелгі қорғандардан Орт. Азия халықтарының бұдан 2 мың жыл бұрынғы өмірі мен тұрмысын сипаттайтын зергерлік бұйымдар мен үй жиїаздарын тапты. Экспедиция палеонтологиялық және қазіргі флора мен фаунаға қатысты бай ғылыми материалдар жинады. Козлов Ресей және көптеген шет ел география қоғамдарының құрметті мүшесі болып сайланды және медальдерімен марапатталды. Козлов есімімен Табын-Богдо-Ола жотасындағы (Моңғолия) мұздық аталады.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том