Солипсизм

Солипсизм

Қолданылуы

Солипсизм (Лат.solus – жалғыз,ipse – өзім) – дүниеде тек адам және оның санасы ғана бар,ал басқаларының барлығы жеке адамның санасында ғана өмір сүреді деп санайтын субьективтік идеалистік бағыт. Солипсизмше, дүниеде мен ғана бармын, дейді. Кезінде А.Шопенгауэр нағыз солинсистерді тек жындыханада жататындар арасынан табуға болады деп тегін айтпаған.Тарихта солипсистер аз кездеседі.Бірақ субьетивтік идеалистік философияның барлық түрінде де солипистік нышан бар, Дж Берклидің,И.Фихтенің, имманенттердің философиясынан солипсизм айқынырақ байқалды. Беркли мен Фихтенің солипсизмге соғудан тайқпастап обьективтік идеализмге бой ұрунуда үлкен мәні бар. Солипсизмнің гиосеол,негізгі түйісікті адам танымның қайнар көзі деп асыра дәріптеуінде. Сондықтан да В.И.Ленин өзінің «Материализім және эмпириокритицизм» атты ұлы еңбегінде Солипсизмді кесапатты жалған теория деп сынға алған болатын. Солипсизм қазіргі бурж философиясының әр түрлі бағыттарында,жиі кездеседі.