Сольский барылдауық қоңызы
Сольский барылдауық қоңызы (лат. Carabus solskyi ) – барылдауық қоңыздар тұқымдасының биологиялық түрі. Саны мен таралу аймағы шағын,табиғатқа сән беретін ірі қоңыз түрі.Қазақстанда Жоңғар Алатауының оңтүстік-шығысындағы Тышқантау тауынан, Кетпен жотасынан, Теріскей Алатау жотасының шығыс бөлігінен, батысқа Қарқараға дейін, Iле мен Баянқол өзендерінің тоғайларынан белгілі. Қытайда Боро-Хоро жотасы, Қандалақ аңғары,Үлкен және Кіші Юлдуста кездескен.Теңіз деңгейінен 2600 м биіктіктегі шалғынды жерлерде тіршілік етеді, жазықтықта тоғайлы ормандарды қоныстайды. Ересектері сәуір соңынан шілде басына дейін белсенді. Моллюскалардың бақалшақтарын кеміріп, қоректенеді.Түр Кетпен жотасында салыстырмалы сирек, қалған жерлерде саны аз. Iле өзенінің аңғарларындағы тоғайларда саны едәуір төмендеп барады. Оған тоғайлы ормандардың бүлінуі және таулы жерлерде малды шектен тыс бағу әсер етіп отыр. Кетпен жотасының адам аз баратын бір сайында шағын қорық ұйымдастыру керек. Сонымен қатар Iле өзенінің төменгі ағысындағы тоғайларда қорық пен қорықша ұйымдастыру қажет.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ғажайып омыртқасыздар. Қазақстан Қызыл кітап беттерінен. Құрастырушылар И.Д.Минтяев, Р.В. Ященко, В.Л. Казенас.