Сүлейменсай

Сүлейменсай – палеолит дәуірінің ескерткіштері. Жамбыл облысы, Талас ауданы Сүлейменсай ауылынан 9 – 14 км қашықтықта орналасқан.

1958 жылда тас дәуірі ескерткіштерін зерттеумен шұғылданатын Қаратау отряды (жетекшісі Х.Алпысбаев) тауып зерттеген. Оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай созыла жатқан төменгі антропогендік сөрелер құрамына кіретін төбешіктер үстінен тас құралдар жинастырылған. Адамзат тарихының түрлі дәуірлерін қамтитын ескерткіштер арасынан бірнеше (ғ1, 4, 31 – 34 жұрт орындар) палеолит кезеңінің нысандары анықталған. Археологиялық жұмыстар барысында бұл ескерткіштерден екі жағы өңделген шапқы құралдары (54 дана), өзектас (30 дана), қол шапқы (6 дана), унифас (13 дана), тас жаңқа (108 дана) жинастырылған. Олар шақпақ тастан, сұр және қара сұр түсті малтатастан дайындалған. Құралдардың сырты табиғи күштер әсерінен қақталған. Жасалуына қарағанда тас құралдар Бөріқазған, Ақкөл, Тоқалы секілді ескерткіштер бұйымдарына жақын. Сүлейменсайдан алынған тас құралдарының Қазақстандағы басқа ескерткіштерден айырмашылығы – мұнда бұйымдар кейінгі уақыттағы заттармен араласпаған, тек ерте уақыттардағы бұйымдар сақталған. Сүлейменсайдан алынған мағлұматтар Қазақстанның оңтүстік өңірін алғашқы адамдар ерте және орта палеолитте мекендегендігін айғақтайды.