Мазмұнға өту

Тақталар тектоникасы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
1 миллиард жылдағы Тақталар тектоникасы моделінің анимациясы

Тақталар тектоникасы – литосфераның құрылымы мен қозғалысы туралы геотектоникадағы заманауи ғылыми теория. Бұл болжамға сәйкес, жердің литосфералық қабаты бірнеше ірі-ірі тақталарға дараланған, олардың әркайсысы эр түрлі бағыттарда ұдайы жылжып отырады деп есептелінеді.[1]

Астеносфера бетімен жазық бағытта үнемі қозғалып отыратын осы тақталардың ішкі өңірлері тектоникалық тұрғыдан мейілінше салғырт, ал олардың бір-бірімен жапсарласу өңірлері (шекаралары) күллі қарқынды тектоникалық қозғалыстармен сипатталады деп есептелінеді; олай болса, жерсілкіну, жанартаулар әрекеті, биік-биік тау жоталарыньң қалыптасуы сияқты табиғат кұбылыстары негізінен алғанда сонғы өңірлерден, яғни тақталардың өзара жапсарласу аймақтарыиан ғана көрініс бермек.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Н. Сенатов, А. Абдулин. Геология терминдерінің сөздігі.— Алматы: Қазақстан, 1996, ISBN 5-615-01738-4