Хафиз Ширази

Хафиз Ширази
парсы: حافظ شیرازی‎
Хафиз Ширази, "Диуан" қолжазбасы, 18 в
Туған кездегі есімі	Хауаджа Шамсуддин Мұхаммед ибн Бахауддин Мұхаммед Хафиз Ширази
Туған күні	1325 (1325)
Туған жері	Шираз, Мұзаффаридтер әулеті
Қайтыс болған күні	1390 (1390)
Қайтыс болған жері	Шираз, Темір мемлекеті
Ұлты	Парсы
Мансабы	Ақын, Хафиз
Бағыты	Поэзия, Философия, Логика, Мистика, Парсы әдебиет
Жанры	Ғазал
Шығармалардың тілі	Парсы тілі
Ортаққордағы санаты: Хафиз Ширази

Шамсуддин Мұхаммед Хафиз Ширази (парсы: شمس‌‌الدین محمّد حافظ شیرازی‎) (1306 жылы шамасында, Шираз шаһары – 1371, сонда) — парсы ақыны және сопылық шейх. Құранды жатқа біліп, Хафиз атанған.

Өз заманының ең озық ғылыми жетістіктерін меңгерген. Xафиз ғазалдары парсы әдебиетінің жауһар туындылары қатарына саналады. Оның ғазалдарынан басқа рубаи, тәржибәнд және сақинамалары да бар.

Оның даңқын шығарған ғазал жанры, негізінен иләһи махаббат сарынында, яки Аллаға деген ғашықтықты жырлайды. Xафиз сопылық әдебиеттің аса көрнекті өкілі, оның сопылық сарынындағы ғазалдары өзінен кейінгі әдебиетке де үлкен әсерін тигізді. Xафиз туындылары Еуропа әдебиетінде үлкен бағаға ие болды, Гёте, Пушкин, А.К. Фет жоғары бағалаған. Xафиз туындылары дүние жүзінің көптеген тілдеріне аударылған.

Қазақ әдебиетінде Абай Xафиз туындыларын ерекше қадірлеген. Шәкәрім оны ұстаздары қатарына қосқан. Шәкәрім Хафиздің "Көрініске шоқынған", "Кел, аяқшы қымыз қүй", "Тұр аякшы, бер қымыз", "Көңіл жібі қолымнан", "Егер сүйікті ол бала", "Анық ерге жолдас бол", "Мәжілісінде досыңның", "Кешегі басшымыз піріміз" деп басталатын өлеңдерін аударып, 1918 жылы"Абай" журналының 3 санына бастырған. Өзінің бұл аудармасы "парсы жұртында әрі білгіш данышпан, әрі ақын Қожа Хафизды", "Қазақ жұртының талапты да, алғыр жастарын таныс қылмақ ниетте" жасағанын жазады. Xафиз ғазалдарын қазақша сөйлеткен екінші аудармашы - Ә.Жәмиев. Ол ұлы шайырдың 194 ғазалын, бірнеше рубай, тәржибәндтарын және "Сақинаме" дастанын аударған.

• 
  Мың күн және бір түн әлемдегі мәдениеттердің барлығына дерлік әсер еткен.
• 
  Хафиз кереуеті, Парсы миниатюрасы, 1585 жыл.
• 
  Шираздағы Хафиз қабірі.

Тағы қараңыз

• Хафиз кесенесі