Шәкір-Шәкірат

«Шәкір-Шәкірат» – батырлық дастан. Ол қазақ арасына кең тараған қиял-ғажайып ертегілер мен «Мың бір түннен» алынып, жеке қиссаға айналдырылған. Дастанда ағайынды Шәкір мен Шәкірат атты екі жетім баланың көптеген қиындықтарды бастан кешсе де, адамгершілік, парасаттылық жолдан таймай, бір-біріне көрсеткен адалдығы мен қайырымдылығы, халық алдындағы беделі жан-жақты баян етіледі. Қазақ халқының талай ұрпағы жаттап өскен дастан алғаш рет 1840 жылы Қазан қаласында «Қисса-и Шәкір-Шәкірат падиша һашим балалары» деген атпен жеке кітап болып басылды. Кейін де осы атпен сол қалада 1872, 1899 жылы және Ш.Хұсайынов баспасынан бірнеше рет (1880, 1883, 1888, 1890, 1894, 1901, 1909, 1912, 1916) жарық көрді. 1894 жылғы шыққан басылымы 10 мың дана таралыммен жарық көргені жайлы мәлімет хақас ғалымы Н.Ф.Катановтың сол жылғы «Деятель» журналында (10-нөмір) жарияланған мақаласында берілген. Жыр ел арасына ауызша кең тараған. Қолжазба нұсқалары Мәскеу, Санкт-Петербург, Қазан, Ташкент, Алматы, Семей қалаларының архивтері мен мұражайлары және кітапханалар қорында сақталған. Дастанның кітаптық басылымдар негізінде қарағандылық халық ақыны Тәужи Айнатасов жырлаған «Шәкір-Шәкірат» және Нұрғазы Омаровтың жырлауынан жазып алған «Шәкір-Шәкірат қиссасы» атты нұсқалары Қазақстан Республикасы ғылым академиясының қорында сақтаулы.