Қазақ халқын қорғаушылар одағы

“Қазақ халқын қорғаушылар одағы” – 1941 ж. қыркүйекте Жалпақтал ауылында құрылған жастардың астыртын саяси ұйымы. Оның ұйымдастырушысы әрі жетекшісі Орал мұғалімдер институтының 1-курс студенті Ғұбайдолла Әнесұлы Көшеков. Жастар ұйымы Қазақстанды Кеңес Одағынан бөлек шығарып, саяси тәуелсіз, экономикалық жағынан дербес ұлттық-социалдық мемлекет етіп құруды мақсат еткен. 1941 ж. қыркүйек, қараша айларында одақтың ұйымдастыру жиналыстары өтіп, мақсат-міндеттері айқындалды. Келешекте атқарылатын іс-шаралар ауқымы белгіленіп, жасырын баспаханада үнпарақтар, ұйым мүшелерінің билеттерін басып шығарды. Сонымен қатар КСРО мен Қазақ КСР-і үкіметі басшыларына ұйым атынан мәлімдеусіз (аноним) хаттар жолданды. 1941 ж. желтоқсан айында жастар ұйымының 14 мүшесі тұтқынға алынып, қатаң түрде жазаланды. Жергілікті НКВД органдарының айрықша кеңесінің (“үштіктің”) шешімімен Сейітқали Бәжекенов]], Сатқали Молдағалиев, Ғұмар Тұрымов – 10 жылға, Иғали Мұхамбетқалиев, Мұхамбетжан Нұралин, Сайдолла Шорабаев – 8 жылға, Өтеген Аманов, Мәннап Ахметов, Мәззап Әлиев, Қамал Мақұлбаев, Иманғали Насыров, Сүндетқали Қаражанов, Қайырғали Сапаралин – 5 жылға сотталған. Ал ұйым жетекшісі Көшеков ату жазасына кесілген. Ахметов пен Әлиев Ақтөбенің еңбекпен түзеу лагерінде, Сапаралин тергеу кезінде қаза тапты. Ұйым мүшелері 1993 ж. ҚР Бас прокуратурасының қаулысымен толық ақталды.

Сілтемелер

• http://old.kaztrk.kz/regions/oral/achievements/ Мұрағатталған 28 мамырдың 2012 жылы.
• http://www.bsh.kz/print/news/1308586876.html Мұрағатталған 4 наурыздың 2016 жылы.
• http://www.ertisdidary.kz/publ/3_alash_idejasyny_trbielik_mni/1-1-0-39(қолжетпейтін сілтеме)
• http://www.egemen.kz/1404.html(қолжетпейтін сілтеме)