Қылдырықтай

Қылдырықтай. Жіп-жіңішке, қылдай, нәзік затқа арналған атау екендігі түсінікті. «Әлпеш қылдырықтай белі үзіліп кетердей майьісып, құлаштап келіп түйіп жатыр» (Н. Сералиев, Ыстық күлше.). Сөздің алғашқы түбірі бір буынды «қыл» екендігі әрі мағынасы да айқын. Дәл осы түбірдің өзіне -дай жұрнағы қосылып, «қылдай» қалпында ете жіңішкелікті білдіретін сын есім жасалатыны да мәлім. Тілімізде негізгі түбірден туынды сөздер жасайтын -дырық, -дірік іспеттес жұрнақтар барлығы да баршамызға әйгілі (табал + дырық, өміл + дірік т. б.). Бізге тек «қылдырық» туынды түбірінің ерте заманда қандай мағына бергендігін ашу қажет. Оны да М. Қашқари сөздігінен табамыз. Онда қылдруқ — егін масағындағы (дән басындағы) қылқан деген түсінік берілген. Осы тұлғаға қосымша -тай жұрнағы қосылып, жіңішкелікті одан әрі кәркейте, бейнелей көрсетіп тұр.