Үшір
 | Мына мақаланы не бөлімін Құшыр дегенмен біріктіруге ұсынылған. (Талқылауы) |
| Мына мақаланы не бөлімін Ғұшыр дегенмен біріктіруге ұсынылған. (Талқылауы) |
Үшір — (онның бір бөлігін көрсететін сан) — онның бір мөлшеріндегідей көлемде алынған салық.[1] Орта ғасырларда мұсылман елдерінде қолданылған. Жерден өндірілетін өнімге, саудадан түскен пайдаға салынған.[2]
1) Жерден өндірілетін өнімге салынатын салық, халифаның мұсылман қауымына сыйлаған жеңілдігі ретінде (шағын бау-бақшалардан алынбайды) күнделікті тіршілікте басқаша жанама алымсалық жиналып алынады. Техникамен өңделіп жыртылатын суармалы жерлерден өндірілген өнімнің 1/20 бөлігі, ал өнімсіз, қолдан суарылатын жерлерден алынған өнімнің 1/10 бөлігі салық ретінде алынады. Егістік жерлері мол жер иелері Үшірді жалдамалардан алатын салықтан айырмасы арқылы төледі.
2) Саудадан түсетін қаржылан да, сатылған заттардың 1/10 бөлігінің құны алымға түседі. Әйтсе де, әртүрлі заттардың алым-салық мөлшері әртүрлі болып келетіні белгілі.
3) Саудадан түсетін алым-салықтардың заңды түрде үстемеленетін жағдайлары болады (оны Үшірдің синонимі ретінде макс және мукус деп те атайды).
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, 9 том
- ↑ Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — Ислам туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |