Өзен қарқылдағы
| Өзен қарқылдағы | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Sterna hirundo Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||
 Breeding range (ranges are approximate)Wintering range | ||||||||||||||
| Синонимдері | ||||||||||||||
|
Sterna fluviatilis Naumann, 1839 |
Өзен қырқылдақ немесе Кәдімгі қырқылдақ (лат. Sterna hirundo) — қанаты алымы 80 см шамасында болатын үшкір, орташа денелі (100-130 г) Қырқылдақтар тұқымдасына жататын құс.
Өзен қырқылдағаның жоны - ашық көкшіл, бауыры - ақшылдау, оның қара телпегі, қызыл тұмсығы және аяғы болады. Еуразия, Солтүстік Американың үлкен бөлігінде және Солтүстік Американың шығыс бөлігінде мекендейді. Қазақстанда биік таулар және сусыз шөлден басқа жерлердің барлығында өмір сүреді. Кейде кәдімгі қырқылдақ деп аталатын бұл құс едәуір көп таралған. Өзен қарқылдағын ұшып жүріп судан олжасын – ұсақ балықтарды жасырын қараған кезде жиірек көруге болады. Ол әуелеп ұшып ірі бунақденелілерді құрлықтан да аулап жейді.
Көбінесе басқа су маңындағы құстар шоғырында бүкіл Қазақстанның су маныңда ұялайды. Құрғақ жерлерде жай ғана шұңқыр қазып, салындыға 1-3 шұбар жұмыртқа салады, ал ылғалды жерде ұяны өткен жылғы құрғақ шөптер мен қамыс сабағынан тағы бір айға жуық балапандарына қамқорлық етеді. Қазақстанда сәуірдің аяғынан қыркүйектің соңына дейін кездеседі.[2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ BirdLife International Sterna hirundo. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- ↑ Мектеп энциклопедиясы "Құстар", Ковшарь