Органикалық қосындылар

Органикалық қосындылар - Органикалық қосындылардың түрлері едәуір көп. Жоғарыда сипатталған минерал заттар ішінде де осы органикалық қосындыларға жататын түрлері бар, мысалы, карбонаттар қатарындағы органикалық кальцит түрлері (маржан, ынжу-меруерттер, «ақтана» садап заттар т. б.). Олардың бәрін біз химиялық құрамына қарай басқа тиісті топтарына бөлдік. Екінші жағынан органикалық қосындылар табиғи жағдайда кебінесе күрделі түрде кездеседі, яғни олардың көбісі химиялық бір тектес болмайды. Сол себепті оларды минералдар қатарына қоспай, тау жыныстары қатарына қосқ ан дұрыс. Мысалы, мұнайлар, көмірлер, бор сияқ ты заттар органикалық болғанымен олар жеке минералдар емес, тау жыныстары, сондықтан оларды кейінгі петрография бөлімінде қарастырамыз. Сонымен, органикалық қосындылар көи, бірақ олардық барлығы жеке минерал заттар қатарында емес, химиялық қосындылар мен тау жыныстары қатарында болады. Бұл жерде тек мысал үшін бірлі-жарым минералды сипаттай кетейік. Солардың бірі янтарь.

Янтарь

Химиялық құрамы орта мөлшермен алғанда C₁₂H₂₀O. Қаттылығы 2, меншікті салмағы 1. Түсі әдемі жылтыр сары. Электр тогын өткізбейді. Жаратылысы органикалық — үштік дәуірдің қылтанды ағаштарының шәйірінен пайда болған (топырақ астына түсіп нығыздалып қатайған). Янтарь электротехникада изолятор ретінде, көркемдік әшекейге қолданылады. Янтарь кені Балтық теңізі жағаларында кездеседі.