Ауғанстан Ислам Әмірлігі (1996—2001)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Ауғанстан Ислам Әмірлігі
пушт.: د افغانستان اسلامي امارات‎
Тарихи мемлекет
Жартылай мойындалған мемлекет
←
27 қыркүйек 1996 — 17 желтоқсан 2001


→
Байрақ
Ұраны
«لا إله إلا الله محمد رسول الله —
Аллаһтан басқа құдай жоқ, Мұхаммед‎ оның елшісі»
Әнұраны
жоқ (де-юре; музыка тыйым салынған)
دا د باتورانو کور
Dā də bātorāno kor
«Бұл батылдар үйі» (де-факто)[1][2][3][4]
Астанасы Кабул (де-юре)[5]
Кандагар (де-факто)[6]
Тіл(дер)і пушту (ресми)
түрікменше, өзбекше және т.б.
Діні ислам
Дипломатиялық мойындау  Пәкістан
 Сауд Арабиясы
 БАӘ
Түрікменстан Түрікменстан (де-факто)
ИШР (Ичкерия)[үлгіні алып тастау] (мойындалған мемлекет)
Аумағы 652 864 км²
Халқы шамамен 39 907 500 (1996)
Басқару формасы авторитарлы ислам мемлекеті (әмірлік)[7]
Әмір әл-мүмин
 - 1996—2001 Мұхаммед Омар

Ауғанстан Ислам Әмірлігі (пушт.: د افغانستان ا سلامی جمهوریت‎ ) — 1996 жылдан 2001 жылға дейін Ауғанстанның аумағында орналасқан тарихи жартылай мойындалған ислам мемлекеті. Мемлекет Пәкістанның қолдауымен «Талибан» исламисттік қозғалысы азаматтық соғыс (1992—1996) нәтижесінде билікті басып алғаннан кейін пайда болды[8]. Мемлекет Пәкістан, Сауд Арабиясы, БАӘ[9], Түрікменстан (де-факто) және мойындалмаған ИШР (Ичкерия)[үлгіні алып тастау] мемлекеттерінен дипломатиялық мойындау алды.

Идеология және мемлекеттік құрылым[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Талибанның қоластындағы Ауғанстан қатал шариғат бойынша билеген теократиялық мемлекет болып саналған. Мемлекет басқару формасы бойынша Ауғанстан авторитарлы, тоталитарлы және автократиялық мемлекет болды; мемлекет басшысы — әмір (толық атауы — әмір әл-мүмин, араб.: أمير المؤمنين‎‎). 1996 жылы тағайындалған молда Мұхаммед Омар өзінің қолында барлық саяси, әскери және діни билікті ұстады[10].

«Талибан» идеологиясы Ауғанстан аумағында нығайтылған, мысалға: теледидар, музыка және музыкалық аспаптар, бейнелеу өнері, алкоголь, компьютерлер мен Интернет, шахмат, ақ аяқ киім (ақ — Талибан туының түсі), жыныстық қатынас туралы ашық пікірталас және тағы басқалар тыйым салынды[11]. Әмірлік либералды демократияға, секуляризмға және батыстық өркениетке қарсы шыққан (әсіресе АҚШ пен Израильге)[12][13]. Талибтердің ойы бойынша, осы идеологияны құптамайтын адамдар — адасқандар, және қудалануға ұшырауға тиіс.

Сондай-ақ[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ BBCNazer.com | زندگى و آموزش | حرف های مردم: سرود ملی.
  2. ↑ Amirzai, Shafiq l د ملي سرود تاریخ | روهي (ps).
  3. ↑ ملا فقیر محمد درویش د جهادي ترنم منل شوی سرخیل (ps) (16 қаңтар 2018).
  4. ↑ Tharoor, Ishaan. The Taliban's Qatar Office: Are Prospects for Peace Already Doomed? (en-US), Time (19 маусым 2013).
  5. ↑ FACTBOX: Five Facts on Taliban Leader Mullah Mohammad Omar (17 қараша 2008). Тексерілді, 29 қыркүйек 2014.
  6. ↑ Kabul. Тексерілді, 1 қыркүйек 2014."Mullah Omar only visited Kabul once, and Afghanistan’s capital effectively returned to Kandahar."
  7. ↑ Afghanistan After the Western Drawdown — 2015. — P. 117.
  8. ↑ Forsythe, David P. Encyclopedia of human rights — Oxford University Press, 2009. — Vol. Volume 1. — P. 2. — ISBN 978-0-19-533402-9.. — «In 1994 the Taliban was created, funded and inspired by Pakistan».
  9. ↑ Terrorism and Global Disorder – Adrian Guelke – Google Libros. — ISBN 9781850438038.
  10. ↑ «Аль-Каиде» нашли нового вождя svpressa.ru 18 мая 2011 года
  11. ↑ Waldman A. (ағыл.)қаз. A Nation Challenged: the Law; No TV, no Chess, No Kites: Taliban’s Code, from A to Z. Мұрағатталған 12 қарашаның 2018 жылы. // New York Times, 22.11.2001
  12. ↑ Nagamine, Yoshinobu. The Legitimization Strategy of the Taliban's Code of Conduct: Through the One-Way Mirror. — Palgrave Macmillan, 2016. — P. 19.
  13. ↑ Jeffrey, Craig. Keywords for Modern India / Craig Jeffrey, John Harriss. — Oxford University Press, 2014. — P. 77.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ауғанстан_Ислам_Әмірлігі_(1996—2001)&oldid=3084419» бетінен алынған