Гадолиний

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
64 ЕвропийГадолинийТербий
Gd

Cm
Периодическая система элементовСутегіГелийЛитийБериллийБор (элемент)КөміртекАзотОттекФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКүкіртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитан (элемент)ВанадийХромМарганецТемірКобальтНикельМысМырышГаллийГерманийКүшәнСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКүмісКадмийИндийҚалайыСүрмеТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕуропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТантал (элемент)ВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынСынапТаллийҚорғасынВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннессинОганесон
Периодическая система элементов
64Gd
Жай заттың сыртқы бейнесі
күміс ақ металл
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі

Гадолиний, 64

Топ типі

Лантаноидтар

Топ, период, блок

ІІІ, 6, f

Атомдық масса
(молярлық масса)

157.25(3) м. а. б. (г/моль)

Электрондық конфигурация

[Xe] 6s24f75d1

Қабықшалар бойынша электрондар

2, 8, 18, 25, 9, 2

Атом радиусы

180 пм

Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус

196±6 пм

Ион радиусы

(+3e) 93,8 пм

Электртерістілігі

1,20 (Полинг шкаласы)

Электродты потенциал

Gd←Gd3+ -2,28В

Тотығу дәрежелері

0, +1, +2, +3

Иондалу энергиясы

1-ші: 593.4 кДж/моль (эВ)
2-ші: 1170 кДж/моль (эВ)
3-ші: 1990 кДж/моль (эВ)

Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза

Қатты дене

Тығыздық (қ.ж.)

7,900 г/см³

Балқу температурасы

1586 K

Қайнау температурасы

3539 K

Балқу жылуы

10,0 кДж/моль

Булану жылуы

398 кДж/моль

Молярлық жылусыйымдылық

37,1 Дж/(K·моль)

Молярлық көлем

19,9 см³/моль

Қаныққан бу қысымы 2976
P (Па) 1 10 100 1000 10 000 100 000
T (К) 1836 2028 2267 2573 2976 3535
Жай заттың кристаллдық торы
Тор құрылымы

Алтыбұрышты

Тор параметрлері

a=3,636 c=5,783 Å

c/a қатынас

1,590

Басқа да қасиеттері
Жылуөткізгіштік

(300 K) (10,5) Вт/(м·К)

Юнг модульі

α формасы: 54.8. ГПа

Жылжу модульі

α формасы: 21.8 ГПа

Пуассон коэффициенті

α формасы: 0.259

Виккерс қаттылығы

510–950 МПа

CAS нөмірі

7440-54-2

Гадолиний (лат. Gadolinium; Gd) — химиялық элемент, рет нөмірі 64, массалық сандары 143—162 аралығында 20 изотопы белгілі, тотығу дәрежесі +3. Гадолиний жай зат түріңде күмістей ақ түсті металл, болат, титан, магнийді летирлеуде, атомдық реакторлардың реттеуші өзектері үшін аса маңызды материал ретінде қолданылады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Химия. Н.Нұрахметов, А.Ниязбаева, Р.Рысқалиева, Н.Далабаева. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 336 бет. ISBN 9965-36-416-8