Оуэн Чемберлен
| Оуэн Чемберлен | |
| ағылш. Owen Chamberlain | |
 | |
| Туған күні |
10 шілде 1920 |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні |
28 ақпан 2006 |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы | |
| Ғылыми атағы | |
| Ғылыми жетекші | |
| Несімен белгілі |
антипротонты ашу |
| Марапаттары | |
Оуэн Чемберлен (ағылш. Owen Chamberlain; 10 шілде 1920, Сан-Франциско, АҚШ — 28 ақпан 2006, Беркли, АҚШ) — американдық физик, АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшесі (1960)[1], 1959 жылы «антипротонды ашқаны үшін» Эмилио Сегремен бірге физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты.
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ол физиканы Дартмут колледжінде оқыды, содан кейін Берклидегі Калифорния университетіне түсті. АҚШ Екінші дүниежүзілік соғысқа кіргеннен кейін ол студенттік волонтер ретінде Манхэттен жобасына қосылды. Ғылыми топпен бірге Сегре уран мен плутоний изотоптарының өздігінен бөлінуін пайдалану мүмкіндігін зерттеді. Жоба әкімшілері 23 жастағы студенттің қатысуын қажет деп таппай, оны жобадан шығаруға үш рет әрекет жасаған[2]. Оуэн Тринити полигонында бірінші атом бомбасы жарылған кезде болған.
1946 жылы Чемберлен Чикаго университетінде Энрико Фермидің жетекшілігімен докторантурада оқуын жалғастырды. Осы уақыт ішінде ол эксперименттік физикаға назар аударды. Ол сұйықтардағы баяу нейтрондардың дифракциясы бойынша сәтті тәжірибе жүргізіп, нәтижесінде докторлық дәрежесін алды.
1948 жылы докторлық дәрежесін алғанға дейін ол Берклиге қайтып оралып, физикадан оқытушылық қызметке орналасты. Берклиде ол Лоуренстің Рад зертханасына қосылды. 1954 жылы Лоуренс Беватрон үдеткішін пайдалануға ұсынды, бұл антипротонды іздеу бойынша эксперименттерді бастауға мүмкіндік берді. Сегре мен Чемберлен бастаған команда 1955 жылдың қыркүйегінде табысқа жетті, нәтижелері қазан айында жарияланды[3]. Чемберлен қызметінің келесі кезеңі антипротонның протонмен аннигиляциясын фотографиялық жазуға арналды.
1957 жылы Чемберлен Гуггенхайм стипендиясын алды[4], бұл оған Рим университетінің физика факультетінде Эдоардо Амальдимен өзара әрекеттесе отырып, антипротон бойынша зерттеулерді жалғастыруға мүмкіндік берді. Берклиге оралған Чемберлен физика профессоры атағын алды.
Жеке өмір[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бірінші әйелі Беатрис Бабетт Купермен Чемберленнің үш қызы мен бір ұлы болды. Неке 1943 жылы жасалып, 1978 жылы бұзылды. Оның екінші әйелі Джун Стейнгарт Гринфилд 1991 жылы қайтыс болды. Оның әйелі Сент Пью-Чемберлен Оуэннен жесір қалды.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Owen Chamberlain (ағыл.)
- ↑ Research News: Berkeley Scientific Great Owen Chamberlain Has Died (ағыл.). Berkeley Lab. lbl.gov. Тексерілді, 21 сәуір 2019.
- ↑ New Atom Particle Found; Termed a Negative Proton; ' Nuclear Ghost' Is Created From Energy in Coast Atom-Machine -- A.E.C. Hails Discovery, but Defers Evaluation (ағыл.) (19 October 1955). Тексерілді 21 сәуірдің 2019.
- ↑ Owen Chamberlain (ағыл.). John Simon Guggenheim Foundation. gf.org. Тексерілді, 21 сәуір 2019.
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- К. Виганд, О. Чемберлен, Т. Ипсилантис, Э. Сегрэ. «Антипротондарды бақылау» // Физика ғылымдарының жетістіктері, LVIII том, 4-шығарылым, сәуір 1956.
- Чемберлен, Оуэн. «Наука и техника» электронды кітапханасының сайтында өмірбаяны
- Нобель комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.))
- Оуэн Чемберлен (ағыл.))
- Jaros, John; Nagamiya, Shoji; Steiner, Herbert. Некролог: Оуэн Чемберлен (ағылшын) // Physics Today:журнал. — 2006 ж. — тамыз ( 59-том, № 8). —70-72 б. —doi : 10.1063/1.2349741. — Бибкод : 2006 PhT....59h..70J.
| ||||||||||
- Алфавит бойынша тұлғалар
- Алфавит бойынша ғалымдар
- Сан-Францискода туғандар
- Берклиде қайтыс болғандар
- Алфавит бойынша Нобель сыйлығының иегерлері
- Физикадан Нобель сыйлығының иегерлері
- АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшелері мен корреспондент мүшелері
- Нобель сыйлығының иегерлері (АҚШ)
- Физиктер
- АҚШ физиктері
- Чикаго университеті түлектері